Landmeters stralen op het witte doek
De landmeters, hun instrumenten en metingen in de film
Western Union (1941)
Hugh Grant en
Ian McNiece in
The Englishman
Who Went Up a Hill
But Came Down a
Mountaine' (1995).
Robert Young in
Western Union'
(1941).
in het midden van de blokhut en zegt
vervolgens: 'We weten niet genoeg over
deze dingen om iemand om de tuin
te kunnen leiden'. Hierop antwoordt
Breen: 'Natuurlijk weten we dat wel! Je
hebt toch die landmeters van het leger
aan het werk gezien? Je neemt die stok
(haak) in je hand en loopt er een eind
mee weg. Ik ga gewoon achter dat ding
staan en zwaai naar jou' (terwijl hij z'n
twee handen boven z'n hoofd naar vo
ren beweegt)! Hardy gaat hier tegenin
en zegt: 'Waarom ga jij niet met die
stok een eind lopen en zwaai ik naar
jou?' Breen denkt even na en zegt: 't Is
nogal onzinnig, vind je niet?'. Waarop
hij antwoordt: 'Nou!'. In deze film zit
ten nog veel meer verwijzingen naar
grensmarlteringen en landmeters,
maar een ander aansprekende scène
vond ik het moment waarop Wayne
een baak omhoog houdt om Hardy
te laten zien, wat hij gevonden heeft,
waarna het meteen uit z'n hand wordt
geschoten door een onbekende schut
ter. jazeker: landmeten is een gevaar
lijk karweitje in het Wilde Westen!
Om aan te geven hoe gevaarlijk land
meten werkelijk kon zijn in Ameri
kaanse cowboyfilms, zijn er nog twee
vergelijkbare scènes uit respectieve
lijk 'Denver and Rio Grande' (1952) en
'Western Union' (1942). In de eerstge
noemde film speelt Edmund O'Brien
(Jim Vesser) een stoere landmeter in
dienst van de Denver and Rio Grande
Railway Company. Hij bepaalt het tra
cé van hun spoorlijn. Sterling Hayden
en Don Haggerty (Bob Nelson) spelen
twee landmeters die in dienst zijn van
de Carson City and San Juan Railway
Company. Zij zetten ook een spoorlijn
uit over hetzelfde tracé, dat duidelijk
ruimte kan bieden aan slechts één van
de twee spoorlijnen. Wanneer de man
nen ergens langs het traject tegenover
elkaar komen te staan, ontstaat er een
gespannen woordenwisseling, waarbij
O'Brien dreigt om de bakens van Hay
den in het water te gooien. Dit lokt een
knokpartij uit tussen O'Brien en Nel
son, waarin Nelson per ongeluk wordt
neergeschoten door Hayden. O'Brien
wordt echter ten onrechte als schul
dige aangewezen.
The Fighting Kentuckian' (1949) met John 'The Duke'
Wayne zelf in de hoofdrol is ook door hem geregi-
seerd. Oliver Hardy, bekend van Laurel en Hardy, was zijn
'medespeler. Het is een vermakelijke cowboyfilm, waarin
de schurk gespeeld wordt door Philip Dorn. Deze heeft het
voorzien op een stuk land, dat door de Franse kolonisten is
opgeëist en is afgebakend, door de piketpalen uit de grond
te trekken en te verplaatsen. Vervolgens doodt hij de stads
landmeter om ontdekking te voorkomen.
Onze held, kapitein William Breen van de Kentucky Long
Rifles, wordt gespeeld door 'The Duke'. Deze neemt het
aanbod van de glamoureuze weduwe van de vermoorde
landmeter aan om als nieuwe stadslandmetcr op te treden.
Met behulp van het instrumentarium van haar man moet
hij deze oplichterij van de Franse kolonisten tot de bodem
uitzoeken. In een van de scènes bespreken 'The Duke' en
Hardy hoe zij zichzelf zo goed mogelijk voor kunnen doen
als landmeters. De gezette Hardy wijst naar de theodoliet
:y.
Oil artikel is een
vertaling uit
het Engels
door Edward
MacGiüavry
G &oh pró iïiièHfkd
auteur is John f.
BrockAustralia.
GEO-INFO 2009-5