4
k
I
*j
l I
L
m 1
M
1
Ii
1*-
w
KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
2000-XXVI-3
netwerk
Prijs voor Jan Smits
Een Amerikaanse jury heeft de prijs voor
de beste bijdrage aan jaargang 27 (1999)
van het Amerikaanse tijdschrift Catalog-
ing Classification Quarterly ex aequo
toegekend aan de bijdragen 'Cataloging
aerial photographs' en 'Spatial metadata:
an international survey on clearinghou-
ses and infrastructures', het laatste van
de hand van Jan Smits, werkzaam bij de
Koninklijke Bibliotheek in Den Haag,
De prijs ad us$ 500,- wordt tussen beide
auteurs gedeeld.
I ASSESSMEN! ano visualisation
OF UNCERTA1NTY IN REMOTE SENSINC
LAND COVER CLASSIFICATION»
F.], Ormeling
Promotie Frans van der Wel
Op vrijdag 31 maart 2000 is Frans van
der Wel gepromoveerd op het proef-
schrift Assessment and Visualisation of
Uncertainty in Remote Sensing Land Co
ver Classifications. In het Academiege-
bouw van de Universiteit Utrecht verde-
digde hij zieh met goed gevolg in aanwe-
zigheid van familie, vele kennissen en
(oud-)collega's. Zijn promotoren waren
prof. F.J, Ormeling van de Universiteit
Utrecht en prof. N.J. Mulder van de
Universiteit Twente.
Vanaf zijn afstuderen tot medio 1996
werkte Frans aan het onderliggende on-
derzoek, waarin de nadruk lag op de
meerwaarde die in classificaties van re-
mote-sensing-gegevens schuilt, de karto-
grafische mogelijkheden om deze meer
waarde te visualiseren en de ondersteu-
nende rol die gis daarbij als gegevens-
verwerkende technologie speelt. Dit
onderzoek initieerde financiering vanuit
de Beleidscommissie Remote Sensing
(bcrs) in de vorm van het camotius-
project. In 1996 werd besloten de onder-
zoeksresultaten te verwerken in de vorm
van een dissertatie. Dit heeft Frans op
een bewonderenswaardige manier weten
te combineren met zijn nieuwe werk-
zaamheden als onderzoeker bij het knmi,
waar hij sinds begin 1997 de integratie
van gis in de meteorologie coördineert.
Het acroniem camotius was al vanaf
het prille begin een weloverwogen keuze:
naast de Latijnse naam van ene Giovan
ni Francesco (aha! nog een Frans...) Ca-
mocio - een 16e eeuwse kartograaf uit
Venetie -, bedacht Frans dat de letters
toevallig 00k nog de afkorting van zijn
intenties vormden: Cartography Assisted
MOnitoring - Towards an Interactive
User-friendly System!
rekening van de (on)zekerheid in de uit-
eindelijke classificatie. Tevens kan deze
informatie dienen om de onzekerheid te-
rug te dringen, door deze weer in te zet-
ten als aanvullende a-priori kennis bij
een hernieuwde classificatie, of om be-
slissingen op basis van de classificatie be
tet te onderbouwen. Zonder twijfel
speelt een gedegen kartografisehe visuali-
satie daarbij een onmisbare rol, waarvoor
diverse statische en dynamische benade-
ringen mogelijk zijn, afhankelijk van het
beoogde gebruik.
Het proefschrift begint met een verhan-
deling over de onderlinge verhouding
van kartografie, remote sensing en GIS
op basis van een uitgebreide verkenning
van de literatuur op dit gebied, aange-
vuld met eigen interpretaties. Aan het
eind van dit overzicht benadrukt Frans
dat geen van deze drie aandachtsvelden
zonder samenwerking met de andere
twee kan bestaan. Een samenwerking die
er bijvoorbeeld best toe mag leiden dat
kartografen niet meer fysiek bij geauto-
matiseerde kaartvervaardiging aanwezig
hoeven zijn, zolang de know-how maar
op een verantwoorde manier in compu-
tersystemen wordt gei'ntegreerd - en
daarin schuilt wel degelijk een verant-
woordelijkheid voor kartografen!
In het tweede gedeelte behandelt het
proefschrift een onzekerheidsmodel voor
remote-sensing (Rs)-gegevens, methoden
om onzekerheid te berekenen en te ver
minderen, methoden om op basis van
onzekerheid beslissingen beter te onder-
steunen (denk aan risicoanalyse) en tech-
nieken om onzekere informatie op een
zinvolle wijze kartografisch weer te ge-
ven. De onzekerheid in geclassificeerde
Rs-gegevens wordt voor elke pixel in een
RS-beeld gekenmerkt door een vector
van waarschijnlijkheden (met een waar-
de voor elk van de onderscheiden klas-
sen). De bruikbaarheid van dergelijke
vectoren wordt vaak onderschat of volle-
dig genegeerd. In de praktijk wordt al-
leen de maximum waarschijnlijkheid uit
deze vector gebruikt om een pixel toe te
wijzen aan de bijbehorende klasse maxi
mum likelibood Classification). De overige
dementen uit de vector bevatten echter
zeer waardevolle informatie voor de be-
In het laatste deel demonstreert Frans de
toepassingsmogelijkheden van deze
theorieen in een tweetal case studies die
binnen het CAMOTius-project zijn uitge-
voerd, gericht op de rol van RS-data voor
de ruimtelijke ordening. De meeste
commerciele Gis-pakketten Schieten nog
altijd tekort op het gebied van onzeker
heid in ruimtelijke gegevens. De case
studies tonen echter aan dat het wel de
gelijk mogelijk is de gebruiker door mid-
del van een 'onzekerheidsmodule' be-
wust te maken van de werkelijke meer
waarde (gerelateerd aan de berekende
onzekerheid in de informatie) van rs-
data voor de beoogde toepassing.
Ook voor ondergetekende was de pro-
motie van Frans een bijzonder moment:
niet alleen vanwege het feit dat hij de eer
had ddn van Frans' paranimfen te zijn
(samen met zijn zus Antoinet van der
Wel), maar ook omdat met de promotie
onze gezamenlijke onderzoekstijd (tus
sen 1991 en 1996) in mooie stijl werd af-
0
DepromovendusFrans van der Wel, met zijn
beide paranimfen, Antoinet van der Wel (links)
en Rob Hootsmans (rechts).
87
