Hoe oud is de
theodoliet?
... In nummer 2012-1 vroeg Adri den Boer
zich in een Varia af hoe oud de theodoliet is.
Aanleiding hiervoor was een website waarop
een plaat uit een boek met onder andere een
theodoliet getoond werd
Varia: hoe oud is
de theodoliet?
... Intussen is
gemakkelijk
op internet
te vinden
dat Museum
Boerhaave
bijvoor
beeld een
theodoliet
heeft van Amster
dammer Benjamin Ayres uit de periode 1725-
1775. Toch zeggen enkele 'gelukkig
Hoe oud is de theodoliet (en was de dioptra
er ook één)?
... weliswaar, net als het astrolabium,
als voorloper van de theodoliet gezien worden
en het is zelfs niet onwaarschijnlijk dat
In dit nummer o.a.:
'Hoe oud is de theodoliet?'
Educatief is de opstelling van een 20e-
eeuwse theodoliet, te benutten door
het grote publiek. De driepoot heeft
als plaatje 'TU Delft Geodesie no 143'. De
Jena-theodoliet Theo020 daarop heeft
een ... van Finan
ciën, in 1973 volgde overgang naar het ministerie van
Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening [Berkers, ca.
2000].) Hoe dan ook: de oprichting van de dienst voor een
grondbelasting verklaart
respectabel aan
tal, gezien de omvang van deze markt. Dit feest is in Utrecht
gevierd met een interessant symposium en een feestavond,
waarop veel oud-studenten elkaar weer ontmoet hebben en
herinneringen aan ... In 1978 is de lcartografïsche opleiding
gestart als differentiatie van de afde
ling Landmeten. In 1991 is deze naam
veranderd in Geo-informatica en ver
volgens is de naam Landmeten veran
derd in
Hoe oud is de theodoliet (en was de
... Actueel is er weer veel in dit historisch tijd
schrift: naast diverse verslagen geldt dat ook
voor de rubriek Historisch nieuws met daarin
zelfs een rechtbankverslagje.
Hoe oud is de theodoliet? 50
... bibliotheek van DHC op 5 juni
is zo nieuw, dat een bericht volgt in nummer
2012-3. Tot slot zij hier vermeld dat minister
Frick uit het vorige nummer (p. 35) geen lid
was van de SDAP, maar van de NSDAP. Een
Varia: hoe oud is de theodoliet? 25
... de landmeetkunde.'
Het is een citaat uit dagblad De Limburger van
31 oktober 2011, zie 'Historisch nieuws'. Die
rubriek meldt verder dat bij Pauw en Witteman
over een oude landmeter werd gesproken en
2 J. Stehouwer, 'De landmeterspasser', in: DHC 2016-4, pp.134-144. N. de Hilster, 'Hoe oud is de Theodoliet?', in: DHC 2012-2,
pp. 50-53
... 5 Hilster, 'Hoe oud is de Theodoliet?', p. 52
Naar aanleiding van de vraag 'Hoe oud is
de theodoliet?' in DHC 2012-1 bijgaand een
plaatje met tekst uit de 16de eeuw. Dit gaat
over de Britse astronoom/wiskundige Leonard
Digges (1546-1595) waarmee ... Mijn idee hierover is dat ook in de oudheid
- denk daarbij aan het bouwen van piramides -
een soortgelijke theodoliet, zonder telescoop,
onmisbaar was.
Sinds 23 september 2014 ontdekken jong en oud in Science Centre
NEMO in Amsterdam hoe wiskunde en zeker geometrie een rol spelen
in de wereld om ons heen in een nieuwe tentoonstelling "Wereld van ...
Vormen". Er is daarin zelfs een apart object over Landmeten met als
eerste zin van de toelichting:'Landmeten is altijd belangrijk geweest.'
pantografen. Naast de vitrine
een planchet om buiten kaarten te tekenen. Met
een knipoog naar de latere kadastrale tijd is een
theodoliet uit 1885 tentoongesteld en zelfs een
tachymeter Wild TC 1600 van honderd ... In een doorlopende video van het Kadaster
vertellen medewerkers hoe mooi het kadaster
leven tegenwoordig wel is.
10 N. de Hilster, 'Hoe oud is de Theodoliet (en was de dioptra er ook één)?', in: A.M. den Boer (ed.), De Hollandse Cirkel, jaargang 14, nr.
4, December2012., (Nieuwerkerk aan den IJssel, 2012), pp ... 13 N. de Hilster, 'Hoe oud is de Theodoliet?', 2012), pp. 50-53.
originele Stanley-theodoliet, die nog gecali-
breerd (afgesteld) moet worden. Eén van de
bezoekers gaf aan ons daarmee te kunnen
helpen. Dit betekent dat Het Leege Land de
theodoliet volgend jaar eindelijk ... kan
gebruiken bij presentaties van de laat-
negentiende-eeuwse landmeter. Een andere
bezoeker wist ons te vertellen hoe een
kruisdraad in een waterpasinstrument
hersteld kan worden. Ook hiermee kunnen
theodoliet voor geodetisch-astro-
nomisch werk [20] waarin een dergelijke in
richting ervoor zorgt dat de vizierlijn steeds in
het juiste vertikale vlak blijft, zodat een hang-
of ruiterniveau overbodig is.
... Een heel oud mechanisch principe is het hydro
statisch waterpassen, of te wel de flesjeswater-
pas. De laatste decennia is deze methode ont
wikkeld tot de nauwkeurigste vorm van pri
maire
"Wereld van Vormen" in NEMO
Het is in de vorige editie al aangekondigd:
sinds 23 september ontdekken jong en oud in
Science Centre NEMO in Amsterdam ook hoe
wiskunde een rol speelt in de wereld om ... 2015. De aanstelling van bijzonder hoog
leraar Joost Schokkenbroek (tevens hoofd
conservator van het museum) in 2013, is te
duur voor het museum. Het Rijk kortte met
ingang van dit jaar structureel meer
Amerikaans instru
ment, en de vraag is hoe dit in ons land is
terecht gekomen, omdat bij ons voornamelijk,
naast Nederlandse, instrumenten van Duitse
makelij in gebruik waren (later ook Zwitserse).
Het kan ... motto dat een tafel beter op
vier dan op drie poten staat! In de collectie
Geodesie is zo'n instrument van Buff Berger
te zien (oud inv.nr. 114). Het is mij ook bekend
dat een Duitse instrumentenfabriek
Onder De Hilsters bijdrage op de vraag
"Hoe oud is de theodoliet (en was de dioptra
... hydrografische
praktijk (vrijwel?) geheel verdrongen. Dat is
dus weer een brok geschiedenis van de natte
geodesie.
-1626).
Hij bedacht in 1615 een nieuwe methode om
de straal van de aarde te bepalen door middel
van triangulatie (driehoeksmeting). Hij zou
ongetwijfeld gefascineerd zijn geweest als hij
had gezien hoe ... "Sommige zerken zijn vierhonderd jaar oud en
zijn dus niet allemaal strak vierkant zoals u op
de foto kunt zien. De randen aan de bovenkant
waren rond en soms liep daar nog een voeg
overheen. Dit had
bijdrage, die er tevens
- een 'open deur' - de aandacht op vestigt dat
het werk van IGIE eigenlijk nooit klaar is: niet
alleen bereiken steeds weer gebruiksinstru-
menten de status van oud en mogelijk histo ... kijker
en opberg/transportkist. Daarmee is in Delft
met W 35 No. 2 de Wanschafif-serie weer
compleet; overcompleet zelfs wat de W21 aan
gaat. Naast de beide grote Wanschaffs kreeg
het TMD (nummer 2008016
theodoliet en een waterpasinstrument. Na het meten was er een lezing van de heer
Aalders over de zin en onzin van het zomerkamp. Omdat het de hele week had geregend,
gingen de meesten thuis droge ... Veel rust was er overigens niet, zaterdagmiddag om half vier zou de huifkar ons komen
ophalen. Door een foutje stond de man niet in Lievelde, maar in Winterswijk. Uiteinde
lijk is toch nog alles goed
Hoe breng je saaie sommen tot le
ven? En hoe laat je leerlingen er
varen wat het betekende om vroeger
te leven? Op welke manier leer je ze
dat een kaart niet altijd een pratende
TomTom is? Op die ... drie vragen is één
antwoord: met het lespakket Histo
rische Landmeter in de Klas. Daarin
neemt een landmeter kinderen mee
Een volgend voorbeeld uit het Belasting- en
Douanemuseum Rotterdam is object 10508-A
uit 1900. Beschrijving: 'Theodoliet. Met dit
landmeetkundige instrument is het mogelijk
om horizontale en ... betreffende hoek af te lezen. Gebruikt
door landmeter van het kadaster voor de
grondbelasting.' (Het is tenslotte primair het
Rotterdamse Belastingmuseum.)
pantografen. Naast de vitrine een
planchet om buiten kaarten te tekenen. Met een knipoog
naar de latere kadastrale tijd is een theodoliet uit 1885 ten
toongesteld en zelfs een tachymeter Wild TC1600 van hon ...
derdjaar daarna en een Kern DK RT theodoliet. In een door
lopende video van het Kadaster vertellen medewerkers hoe
mooi het kadasterleven tegenwoordig wel is.
Hoe oud is de theodoliet? door Nicolas
de Hilster;
... die sindsdien zijn gerealiseerd en die de
komende maanden plaats zullen hebben.
De belangrijkste daarvan is wel dat het
nu mogelijk is om Topso landsdekkend te
generaliseren vanuit Topio in minder
Hoe oud is de theodoliet (en was de dioptra er ook één)?,
door Nicolas de Hilster;
... Met een 'black tie charity dinner' op 10 januari 2013, ten bate van
MapAction, sluit na 18 maanden(!) het London Mapping Festival
af. Gepromoot is de veelzijdigheid van Londen op kartografisch
gebied
Wat is de rol van Gemeentewerken
... In Rotterdam is veel gebouwd en uitgevoerd. De werkelijkheid
is complexer dan watje op een platte kaart kunt uitbeelden.
3D-kaarten geven meer informatie. Op Google Earth hebben we
een model van
c. geef puntsgewijs aan hoe de coördinatenvereffening (methode
I) dient te geschieden. (Dus geen berekening!)
... In het uitbreidingsplan ,,EMTÉ-ES" moeten een aantal bouwterrei
nen worden uitgezet volgens de voerstraalmethode (theodoliet met
reducerende afstandmeter). De weggrenzen van de bouwterreinen
lopen
Na de middagmaaltijd gingen we naar een lokaal, waar
oude en moderne landmeetkundige instrumenten waren
uitgestald, die door het TMD-peloton werden/worden ge
bruikt. Zo zagen we een oud ... waterpasinstrument en een
oude theodoliet van de Koningh in Arnhem, een instru
ment alleen voor horizontale richtingen van W. C. Olland
uit Utrecht, een zonneprisma van Roelofs, een theodoliet
Kern DKM 1 en een
Wat is de invloed van een ontregeling van de tweede as van
een theodoliet op de horizontale projectie van een gemeten
richting?
... 1. Op welke wijze bepaalt u met de theodoliet een elevatiehoek?
Wegens de grote natuurwaarde van de Terschellinger polder is het
ruilverkavelingsplan voornamelijk gericht op concentratie van de
grond en gebeurt er weinig aan waterbeheersing en wegen. Hoe
wel in ...
schillende artikelen werden vermeld. Het aangebodene varieerde
van de reusachtige „universaal theodoliet" met 35 cm horizontale
cirkelrand, tot de Smalkalder Boussole voor mijnmetingen, evenals
meerdere typen
zuiden moet staan. De zon is echter een vrij snel bewe
gende ster aan het firmament, dus al te lang staat hij
daar niet. De hamvraag werd dan ook: „Hoe laat staat
de zon ter plaatse exact in het ... Als blijk van waardering heeft de heer Niemeyer ons nu echter voor
een nieuw raadsel geplaatst. Van hem kreeg ik namelijk een oud
instrument met het verzoek uit te zoeken welk instrument dit is. Via
Ir. R. van der Schans, universitair docent Landmeetkunde en Tele-
detectie te Wageningen, beet de spits af met een lezing getiteld Het
interactieve planchet". Een planchet is een oud landmeetkundig ... van hoe het beter kan,
gaf hij aan dat het digitaliseren vanaf het beeldscherm een succes
is vanwege de directe terugkoppeling.
En daarmede eindigt het dagboek van Heuvelink. Zoals
met elk verhaal zal de lezer willen weten hoe het is afge
lopen. Of de bomen op perceel A 779 voor niets zijn om
gehakt, heb ik niet kunnen ... gevolgd
door de beide heeren. Ik stelde hun nog de vraag of
zij zich soms bedacht hadden en toen daarop een
ontkennend antwoord kwam maakte ik een eind aan
deze oud-roest negotie en vertrok.
betere aansluiting op het (overheids)beleid mogelijk is. Als
voorbeelden werden genoemd: oliebestrijding op de Noordzee,
kustafslag, metingen zwevende stof ten behoeve van waterbeheer,
geomorfologie en ... Voor het klimaat- en milieu-onderzoek sprak het Ministerie van
VROM in de persoon van dr. ir. P. Vellinga. VROM is een relatief
nieuwe deelnemer in het NRSP, omdat daar altijd het idee leefde dat
het