Voor u gelezen....
Jack Otsen - Jan Switser gezworen landmeter van de Beemster. Purmerend 1997.
Prijs 25,-.
Soms verschijnt er een boek over landmeters of het
landmeten in liet verleden dat grote verwachtingen
wekt bij de lezer, ze kei' wanneer het 1111 eens een publi
catie betreft die niet uit de cartografische hoek komt.
Dit was het geval bij dit boekwerkje.
Jan Switser (1731-1791) besloot in 1790 om ''een
korte schets run het beloop mijns levens te beschrijven.
7 Het resultaat was een levensverhaal van 52
foliopagina 's. Dit manuscript is nog steeds in het bezit
van nazaten van Jan Switser.
De door de Vereniging Historisch Purmerend uitge
geven publicatie bevat de integrale tekst van het
manuscript, alleen hier en daar wat bewerkt terwille
van de leesbaarheid. De uitgave bevat een inleiding en
tussen de tekstgedeelten af en toe historische toelich
tingen van de geschiedenisleraar Jack Otsen.
Op de omslag van de uitgave staat een kaartvignet met daarop een landmeter met zijn
instrumentarium, ook de tekst is geïllustreerd met enige vignetten met landmeters,
verder met een paai- kaart fragmenten en een afbeeldi ng van de door Switser in 1769
gereviseerde kaart van de Beemster.
Wanneer dan ook nog in het voorwoord geschreven wordt "Jan Switser maakte zich in
zijn tijd ook verdienstelijk voor de polder ais gezworen landmeterdan verwacht de
lezer zeker wat meer te vernemen over het werk van deze landmeter. Helaas dit is
niet het geval, We komen veel over hem te weten, zo was zijn benoeming in 1769 'tot
landmeter van de Beemster voor hem een belangrijke stijging op de maatschappelijke
ladder. Hij schrijft "Siet daar ik was landmeeter en wierd van knegt een aansienlijke
Collegie bedienendeals Heer in functie en qualiteijt vereerd en gefHiciteerd...En ook
financieel ging het hem voor de wind want we lezen verder dat hij in den tijd van
21 jaaren van 300 gulden schuld, in 't jaar 1790 over cle 10000 gulden in eijgendom
hadde...
Switser beschrijft wel wat hij gedaan heeft om in 1769 zijn admissie als landmeter te
verkrijgen maar verder rept hij met geen woord over zijn werk als landmeter in de
Beemster en daarbuiten!
Curieus is wat hij schrijft over zijn voorbereiding op het landmeterschap en het examen
bij de examinator van het Hof van Holland.
Jan ging naar school in Middenbeemster en Purmerend. Hij ging als 16-jarige werken
en werd in 1759 tuinman. Dit vak heeft hij waarschijnlijk van zijn vader geleerd. Met
zelfstudie, vooral in de wintermaanden, kreeg hij inzicht in aardrijkskunde, stuurmans
kunst, sterrenkunde en de "driehoeksmeting". Hierbij moet men bedenken dat met deze
laatste term de tak van de wiskunde bedoeld wordt die we ook kennen onder de naam
Jan Switser,
gezworen landmeter
van de Beemster
Otsen
De voorkant van de publicatie
