'0^^ .N.
I Iet bijzondere van lie! in deze atlas beschreven gebied is, dat de Gelderse dorpen Leuth-Kekerdom.
- met nog een aantal andere op Nederlands gebied gelegen Pruisische enclaves - tot 1817 deel hebben
uitgemaakt van het hertogdom Kleef. Daarmee is dit gebied - onder de vigeur van liet uil 17.il
stammende Kleefs Kadaster - reeds honderd jaar eerder in kaart gebracht. Een mooie aanleiding tot
een verkenning in de 'I lollandse Cirkel van liet Franse versus het Kleels Kadaster, waarbij hel accent
wordt gelegd op een vergelijk tussen het 'franse kadastrale minuutplan en de oorspronkelijke kaart
van het Kleefs Kadaster.
Het Franse Kadaster
Als in 1810 - als gevolg van Napoleon s veroveringsdrift - geheel Nederland bij Frankrijk wordt
ingelijfd wordt alhier ook de franse wetgeving van kracht, lot deze wetgeving behoort de Recueil
Méthodique des Lois, Décrets. Réglements, Instructions et Decisions. Deze - kortweg - 'Recueil
Méthodique' (RM) is een verzameling van wetten, besluiten en circulaires betrekking hebbende op de
inrichting van het kadaster, in de eerste plaats dienende als grondboekhouding ten behoeve van een
evenredige grondbelastingheffing.
lol aan het begin van de 19'1'' eeuw worden grond en gebouwen hoofdzakelijk belast door middel van
de zogeheten verpondingen. Rij dit systeem worden vooraf de door de staat te ontvangen inkomsten
vastgesteld. Vervolgens wordt dit bedrag verdeeld over de verschillende provincies ol departementen,
die op hun beurt de steden en dorpen de op te brengen verplichtingen opleggen. Deze lokale eenheden
tenslotte verdelen liet op te brengen bedrag verder over de eigenaren van de grond en de gebouwen.
Probleem hierbij is de vaststelling van de waarde van het onroerend goed. Als deze is vastgesteld,
wordt die voor lange tijrl gehanteerd, ook al is de werkelijke waarde na verloop van tijd gewijzigd. I let
gevolg daarvan is een onevenredig
verdeelde belastingdruk. De roep
om verandering heeft tot gevolg dat
in 1791- vóór de Franse annexatie -
de Raad van State opdracht geeft
tot een experiment in de Meijerij
van "s Hertogenbosch met als doel
een verbeterde - op meting
berustende - grondboekhouding. In
170-t is de meting gereed, doch
tengevolge van de politieke omwen
teling in 1795 - de Bataafse
Republiek - wordt hiervan geen
gebruik gemaakt.
Een nieuwe poging volgt na invoe
ring van de wet van 20 januari
1807, gevolgd door een op 8 mei
van dat jaar door koning Lodewijk
vastgesteld reglement ter uitvoering
van genoemde wet. Artikel 25 van
dit reglement bepaalt: 'De lande
rijen zullen op een zelfde schaal en
landmaat worden opgemeten De
bebouwde kommen worden niet in
kaart gebracht, hier wordt volstaan
met schatting van de gebouwen. Dit
werk - bekend als hel Hollandse
'SS/1816
.ClllW.lia
s-Heotvnom;
tHlten I
Iwgmivr
I lnthiim V tt. i.h n 1
Immcrkh
/vfflich
WvIit
Grensverandering bij Zyfflich en Elten
1 Koninkrijk Pruisen 1789
I I Stift Elten 1789
I Verenigde Nederlanden 1789
Grens met Pruisen en de Duitse Bonden 1816
Bron: Irmgard Hantsche, Atlas zur Geschichte des NiederrheinsEssen, 1999
10
