piffiBPlBi
Ran ran Ocrs - Dutch Town Planning
Overseas daring VOC and WIC Unie
(1600-1800). Zutphen 2000.
ISBN 90 5 7 30 1040.
Dit is eea, in het Engels geschreven
stedenbouwkundige publicatie die zeker
ook voor landmeters interessant genoeg is
om kennis van te nemen.
Stadsplanning en de planning van stads
uitbreidingen zijn geen onbekende
terreinen voor landmeters. Nu niet maar
ook in het verleden hebben Jan Pietersz
Don. Isaac van Geelkereken, Julian Sems,
Andries van der II idle, Pieter IVils en
andere landmeters ziclt met stadsplanning
bezig gehouden.
Dit boek is het resultaat van een uitgebreid
promotieonderzoek naar de stadsplanning
in gebieden die onder I OC en ll'JC bestuur
vielen.
In de eerste twee hoofdstukken worden
"Research"en "ArchivalSources
besproken. Dit wordt gevolgd door een
Atlas of Dutch Overseas Settlements". In
dit hoofdstuk wordt beknopte informatie
gegeven over 18 door Nederlanders
gestichte nederzettingen. Bij elke stad zijn
foto 's van oude kaarten of stadsgezichten
te zien plus een nieuw getekende platte
grond op schaal 1:10 000 of 1:20 000.
zie afb.l. Hoofdstuk 4 gaat over de metho
dologie van het onderzoek. In de drie
volgende hoofdstukken volgt een
diepgaande casestudy van Colombo
(Ceylon, nu Sri Lanka), Kaapstad
(ZuidAfrika) en Recife/Mauritsstad
(Brazilië) en in het achtste hoofdstuk staan
de conclusies van de auteur.
I an Oers is van mening dat er een grote
invloed is uitgegaan van Simon Stevin, a/s
geestelijke vader van de Duytsche
Mathematic/ue'in Leiden, en diens
traktaat "Van de oirdeningh des steden
postuum gepubliceerd in 1640.
I blgens de schrijver zouden de lokale
bestuurders vanuit Holland hun instructies
hebben ontvangen over de inrichting van
een nieuwe nederzetting. Plaatselijke
terreinsomstandigheden zouden dan de
oorzaak zijn van afwijking van dat grond
plan. Die voorgeschreven planning zou dan
gebaseerd zijn geweest op de Hdecde stacl'
van Simon Stevin, zie afb.2. Niet duidelijk
is wie dan, volgens Van Oers, verantwoor-
\Jh. I. H van Oers. Plattegrond ran Cochin
(India) naar situatie van 1782
Afb. 2. De ideale stad volgens Simon Stevin
(lelijk was voor dat gewijzigde plan. II as
dat de lokale landmeter of ingenieur of de
plaatselijke bevelhebber, commandeur of
gouverneurY
Verder meent Van Oers dat de uitgezonden
landmeters en/of ingenieurs naar alle
waarschijnlijkheid hun opleiding aan de
ingenieursschool van Leiden hadden
genoten. Dit laatste ben ik niet met hem
eens. I it tot nog toe gedaan onderzoek
naar de opleiding van de, uitgezonden
landmeters blijkt niet dat veel van hen in
Leiden opgeleid zijn. In Zuid Afrika
2()
