■l it. Smith -Everest, the Man ami the
M<mntain(ISBN J-S70325-72-9), Whittles
Publishing Serrircs, Caithness. Scotland
201)0.
Dit rorigjaar rersclieaen boek bevindt zich
(o.a.) in de bibliotheek ran het Kadaster te
Apeldoorn. Jim Smith merkte ruim tien jaar
aan deze biografie ran Sir George Everest
790- S66), waarbij allerlei geodetische
beschouwingen en passant ruim aan bod
komen. Want zou men denken dat Everest
zich vooral heeft gewijd aan 'mountainee
ring dan zal men verrast zijn dat integen
deel Everest al zijn tijd besteedde aan het
leiden van de Great Trigonometrical
Surrey of India en aan het uitoefenen van
het ambt ran Surveyor General van India.
Smith stelt dat Everest naar alle
waarschijnlijkheid de berg die naar hem is
vernoemd, nimmer met eigen ogen heeft
gezien Everest, die officier was in de
Bengal Artillery, wijdde zijn leven aan de
graadmeting van de voet van de Himalaya
naar Cape Comorin, dus van noord naar
zuid over de gehele lengte van India.
Geweldig zijn de verhalen die Smith vertelt
over hoe deze driehoeksketting tot stand
kwam. Wekenlang per olifant door het
oerwoud naar het volgende station.
Voortdurend met kromme tenen of de
instrumenten het wel zouden overleven,
instrumenten die met veel zorg en toewij
ding speciaal voor de expeditie
vervaardigd werden door eigen instrument
makers. De moeilijkheden om met enige
regelmaat dwars door de bnsch een basis
lijn te meten. Maanden rekenen om de
waarnemingen te verwerken. Daarbij
voortdurend de beproevingen van het
klimaat: zware koortsen, soms een jaar
ziek. De moeizame afspraken om op
verschillende stations min of meer gelijk
tijdig astronomische waarnemingen te
doen als bepaalde sterren de meridiaan
passeeerden. Meethulpen die de helio
tropen lieten voor wat het was en liever een
uiltje knapten. De discussies met de bazen
van de East India Company, die alles
financierden, en die maar niet wihlen
snappen wat de topografische kaarten er
beter van werden a/s de graadmeting
voltooid zou zijn. Wetenschappelijke
debatten met de Royal Society in Londen.
Alle communicatie per brief, waardoor
Everest er pas na maanden achterkwam
dat de East India Company alvast een
opvolger voor hem had benoemd (Thomas
Best Jervis) die zonder dat Everest dit wist
in Londen meuwe plannen voor de graad-
meting presenteerde omdat hij meende dat
Everest er niet vee! van bakte. Everest kon
deze concurrent pareren en zijn Great
Trigonometrical Surrey voltooien. Dit werd
uiteindelijk erkend als een huzarenstukje,
mede door toedoen van zijn opvolger
Andrew Waugh, zijn tweede man. De
erkenning die Everest tijdens zijn
werkzame leven probeerde te verkrijgen
(hij was tevergeefs voortdurend in de weer
om bevorderd de worden tot kolonel, en
companion te worden van de eervolle
Order of the Bath etc.) werd hem na zijn
pensionering ruimschoots gegund. Hij werd
kolonelcompanion van Bath, en zelfs in
de adelstand verheven. Waugh waardeerde
hem zozeer, dat hij voorstelde om de
hoogste berg ter wereld, waarvan de
hoogte in diens jaren werd bepaald vanuit
een driehoeksketting langs het zuiden van
de Himalaya, naar Everest te vernoemen.
Smith zet uiteen dat dit voorste! eigenlijk
tot op heden aangevochten is geweest,
vooral vanuit de lokale bevolking die liever
een lokale naam heeft. Gelukkig voor
ondergetekende komen ook nog enkele
kadastrale grensperikelen aan bod,
namelijk rondom het landgoed van Ererest
in hel noorden van India. Bark Estate (rijf
maanden reizen van Calcutta waar de
perceelsgrcnzen niet goed vastlagen.
Hoewel de argeloze lezer zou vermoeden
dat het er aldaar wel niet veel toe zou
doen, wilde Everest hier fixed boundaries'.
let boek besluit met een resumé van de
geodetische gevolgtrekkingen die men heeft
gedaan rn.b.t. de vorm van de aarde op
basis ran The Great Trigonometrical
Survey.
I'. van der Molen
.51
