Werd Heuvelink in 1897 al lid van de Rijkscommissie, in 1900 werd hij secretaris. In 1926 werd hij als
hoogleraar opgevolgd door ir. W. Schermerhom, sedert 1918 zijn naaste medewerker. Het schijnt dat deze
ambtsoverdracht voor liet onderwijs een trendbreuk betekende. Was in professor Heuvelinks onderwijs
aan de studenten civiel ingenieur de grootschalige triangulatie en alles wat daarmee samenhing (de
'hogere geodesie toonaangevend, professor Schermerhorn besteedde meer aandacht aan praktische
landmeetkunde (de 'lagere geodesie met daarin vernieuwingen als die van de opkomende luchtfoto-
grammetrie, waarin hij Nederlands pionier was. De heer J.J. de Koningh, oud-directeur van
Instrumentenfabriek De Koningh te Arnhem wist zich in 1984 nog te herinneren dat de nieuwbakken
hoogleraar - hij was ook directeur van een eigen landmeet
kundig bureau - kwam 'meedenken' over een nieuw type water
pasinstrument, leidend tot aanzienlijke bestellingen door de
Nederlandse Heidemaatschappij"1 het zal omstreeks 1930 zijn
geweest. In 1902 - kort na de start van de onderneming - had
Schermerhorns latere chef, professor Heuvelink, van de
oprichter-directeur G. de Koningh al een tekening van een
waterpasinstrument ontvangen "waarvan u mij de constructie in
hoofdzaken mondeling meedeelde aldus liet begeleidend
schrijven.-- Ook Heuvelink dacht dus al mee en had mogelijk
Schermerhorn op het spoor gezet. Tussen G. de Koningh en
professor Heuvelink bestond in die jaren een intensieve corres- Basismeting bij Stroe, 1913. Geheel
pondentie over de ontwikkeling van landmeetkundige instru- rechts vermoedelijk prof. Heuvelink.
inenten - zowel waterpasinstrumenten, als theodolieten en
tachymeters - waaruit I leuvelink als adviseur van De Koningh naar voren treedt. Vaak werd de professor
gevraagd de ontwerpen op tekening te beoordelen. Op 29 oktober 1902 schreef Heuvelink: "Dezer dagen
denk ik in Arnhem te komen en U dan persoonlijk te spreken over den door U ontworpen theodoliet In
Arnhem voor de driehoeksmeting of voor familiezaken? Er is nauwelijks aan de indruk te ontkomen dat
I leuvelinks Arnhemse afkomst het contact met De Koningh - zelf geen geboren Arnhemmer - heeft ver
gemakkelijkt en dat Heuvelinks positieve beoordelingen van De Koninghs producten tot het succes van de
jonge onderneming hebben bijgedragen. Al in 1905 adverteerde G. de Koningh als Instrumentenfabriek
"Physica", naar zijn gelijknamige bedrijfspand aan de Weerdjesstraat dat hij in 1904 had gekocht. Het
gebouw "Phvsiea" had van 1865 tot 1903 de instrumentenverzameling van het Natuurkundig
Genootschap "Tot nut en vergenoegen gehuisvest.24 Het gebouw w as ontworpen door Lucas Hermanus
Eberson (1822-1889), pleegzoon van de oprichter (in 1824) van het genootschap, de apotheker en
amateur-natuurkundige Wessel Knoops (1800-1879)2'een oom van professor Heuvelinks moeder. De
leergierige jonge Heuvelink zal zeker niet alleen zijn plaatselijk vermaarde oudoom, maar ook 'oont
Eberson, sedert 1874 vooral bekend als architect van koning Willem III. hebben gekend.
O o
Kort na zijn emeritaat verhuisde professor Heuvelink met zijn echtgenote naar hun geboortestad en
vestigde zich daar in de Burgemeesterswijk, in tie deftige Sweerts de Landasstraat. Van daaruit leidde
hij tot 1929 de Rijksdriehoeksmeting, voerde hij tot 1936 het secretariaat van de Rijkscommissie en
21 J.J. de Koningh, "Ten geleide", Alles-vast (uitg. Stichting Historie Geodetische Instrumenten "De Koningh 1902-1960") 1985
no. 1, pp. 1-2. Het bedoelde, voor alledaagse werkzaamheden bestemde, instrument De Koningh type "alles vast", model
"Nederlandse Heide Mij." is afgebeeld op p. 107 van W. Schermerhorn H.J. van Steenis' Leerboek der landmeetkunde,
tweede druk, Amsterdam 1946.
22 P.G.A. de Koningh, "Geschiedenis van de Instrumentenfabriek De Koningh te Arnhem", Alles-vast 1985, no. 1, pp. 3-12.
23 Ibid.
24 A.M. van de Ven, Het Natuurkundig Genootschap Wessel Knoops 1824-1999, Oosterbeek 1998. Topstukken uit de ver
zameling zijn nog te bewonderen in het Teylers Museum te Haarlem en in Museam Boerhaave te Leiden.
25 Ebersons jong gestorven moeder was een zus van Wessel Knoops' vrouw.
