verkocht. I Iet filiaal beschikte over een kleine werkplaats w aar één instrumentmaker werkzaam was.
I)e vestiging zou blijven bestaan tot 19.'12.
Ook uit 1914 dateert de omvangrijke hoofdcatalogus met geodetische en mijmneetkundige instru
menten. In het 1 19 pagina's tellende boekwerk vinden we 368 verschillende producten variërend van
mijn- en fototheodolieten tot prismakijkers en hellingmeters. De eerder genoemde polvgoon-kadaster-
theodoliel die in 1908 ontwikkeld was, werd uiteraard ook vermeld. Opvallend is dat tevens een aantal
producten van Carl Zeiss was opgenomen in de catalogus.
De cirkelverdeelmachine werd niet uitsluitend gebruikt voor het maken van randverdelingen. Uil
publicaties in liet Tijdschrift voor K L in 1916 blijkt dat ten behoeve van het 'Onderzoek van
sextanten ten opzichte van fouten, welke niet door regeling zijn w eg te nemen'. De Koningh deze
machine met "een centesimaal verdeelden rand van ongeveer een halven Meter in middellijn lijdelijk
als onderzoekingsapparaat had ingericht. 1 let idee was afkomstig van de reeds genoemde ir. Cosijn uit
Leiden. Zoals reeds gemeld vinden we de firma herhaaldelijk beschreven in het I ijdschrilt voor kNL.
Zo ook in 1921 waaruit blijkt dat ten behoeve van kadastrale hermetingeii aan de rijksdriehoeks-
nieting in dal jaar De koningh niet alleen een zeer goede beoordeling krijgt voor zijn centreertheodoliet
maar dal ook melding wordt gemaakt van een instrument van de firma Breithaupt dat door De
koningh w as voorzien van een nieuwe, centesimale randverdeling ten behoeve van de hermeting van
Apeldoorn.
Op het in oktober I92(> gehouden congres der Internationale Landmetersfederatie in Parijs werd
Nederland vertegenwoordigd door de fabriek "Phvsica uit Arnhem. Getoond werden onder andere de
kadastertheodoliel. tvpo B en de zgn horizontale Dieperink-baak met het velden-millinictersysteem
voor afstandmeting. die enige tijd daarvoor in samenwerking met professor Dieperink was ontwikkeld,
lil een catalogus uit 1929 die vrijwel geheel aan nautische instrumenten is gewijd vindt men onder
andere prisma- en lange kijkers, zelfregistrerende barometers, klokken en verschillende typen
sextanten en octanten.
I loewel de firma al geruime lijd waterpasinstrumenten met vaste kijker vervaardigde, werd het type
"Alles Vast steeds verder verbeterd en ontstaat het model Ned. I Ieideinaatschappij dal over een 22-
voudige vergroting beschikte en vanaf 1921 in de productielijs! aangetroffen wordt. Naast dit type -+05
wordt een model 4(17 ontwikkeld. Dit instrument, met een 30-voudige vergroting, werd vooral door de
Rijkswaterstaat gebruikt. In samenwerking met prof. ir. Schermerhorn heeft De Koningh vanaf eind
jaren '20 een actieve bijdrage geleverd aan de luchtkaartering door het vervaardigen van diverse
instrumenten voorde Meetkundige Dienst van de Rijkswaterstaat te Del It. I.nige voorbeelden hiervan
zijn de onlhocker. de stereoscoop type "Schermerhorn'", de Radiaaltriangnlator. de Calqueer-
stereoscoop en de I langende Stereoscoop.
Voor de kaartering werden door De Koningh de detailcoördinatograaf en de pooleoördinatograal
vervaardigd. Deze laatste betrof een verbetering op het model van I laag-Streitt door uitbreiding mei
een tweelal fijnstclschroeven.
Tijdens de oorlogsjaren is de fabriek zwaar gehavend en lag de productie zo goed als stil. I let mag
duidelijk zijn dat daardoor een ernstige achterstand in ontwikkeling is ontstaan ten opzichte van
bedrijven in Duitsland en vooral Zwitserland. Met man en niacin heeft men na de oorlog de draad
weer opgepakt en de fabriek weer draaiende gekregen. Midden in deze moeilijke opbouw periode
overleed Gerrit de Koningh op 26 mei 1947. waarna zijn zoon Johan Jacob, die reeds enige tijd in de
fabriek werkzaam was. hem als directeur opvolgde.
Als gevolg van de reeds genoemde achterstand in ontwikkeling ten opzichte van buitenlandse bedrijven
wordt de firma gedwongen om geleidelijk van de productie van geodetische apparatuur over te gaan
tot reparatie van andere merken instrumenten en de verkoop van buitenlandse apparatuur. Verder
worden ook andere fijmneehanische producten ontwikkeld voor bijvoorbeeld de kunstzijde-industrie
en, later, de ruimtevaart. Toch heeft hel bedrijf nog tot in de jaren zestig van de vorige eeuw waterpas-
