Catalogus tentoonstelling
O O
7e een ir
1. I lollandse Cirkel niet kompas en kogelscharnier voor stokhevestiging, bedacht door Jan Pietersz
Dou, Leiden. Dit instrument is een verbeterde versie van het Arabische astrolabium, hiermee
konden hoeken gemeten worden. (2000044).
2. I lalve Cirkel of Grafometer met kogelscharnier voor stokhevestiging. Voor het meten van hoeken.
(2000005).
.'3. Replica van een 17e eeuws eenvoudig "timmermans" waterpas (2000136). Uit een buck van
Nicolas Bion (I (>52-1733)
I Se eenii'
4. Landmetersuitrusting gemaakt in 1749 door Benjamin Ayres, Amsterdam. In opdracht van de
Hollandse Admiraliteit. In een met slangenhuid bekleed kistje zijn de volgende attributen
aanwezig: halve cirkel met afneembare richtkijker, een planchet met kogelscharnier. kompas,
niveau met schietlood, transversaalschaal (nauwkeurige schaallat voor het precies uitzetten van
gemeten afstanden op een kaart) en andere voorwerpen (2000055).
5. Spiegeltelescoop (7ctn) van B.E. van der Bildt. Franeker (eind 18e eeuw). Met hoekje over de
familie (instrumentmakers) van der Bildt (2000054).
6. Lquerre voor het uitzetten van haakse hoeken en hoeken van 50 gon en of veelvouden daarvan
(2000127a).
7. 1 lollandse Cirkel van R. Konst. (midden 18e eeuw). Met kompas en niveau, de rand is linksom
tellend en de alhidade (arabisch voor vizier waarmee een richting aangegeven wordt) heeft twee op
noniussen gelijkende verdelingen (2000043).
8. Vizierlineaal van J.M. Kleman Zoon, Amsterdam (eind 18e eeuw). In de 17e eeuw werden al
vizierlinealen vervaardigd. De vizierlineaal wordt gebruikt bij z.g. planchetmetingen (2000045).
9. Voetenschaal van J.M. Kleman Zoon, Amsterdam (eind 18e eeuw). Met de toen algemeen
gebruikelijk lengte eenheden (2000072).
10. Waterpasinstrument van mr. J.l I. Onderdewijngaart Cansius. Delft. Hij was instrumentmaker en
dominee. Zijn fabriek stond in de jaren 1797 - 1810 in Delft (2000052). Met soortgelijke instru
menten is het Amsterdams Peil verspreid binnen de voormalige Bataafse Republiek.
11. I ransversaalschaal met oude lengte eenheden voor het precies uitzetten van gemeten afstanden op
een kaart (2000343).
19e een ir
12. I lollandse Cirkel met beweegbare richtkijker
en verstelbare controlekijker, twee niveau's,
kogelscharnier en micrometer op de as (begin
19e eeuw) van J.M. Kleman Zonen,
koninklijk instrumentmaker te Amsterdam
(2000049). Dit instrument heeft alle eigen
schappen van de huidige theodoliet.
13. Prismacirkel ontworpen door de astronoom F.
Kaiser te Leiden en gemaakt door E. Wencke
bach, Amsterdam (midden 19e eeuw). Dit
instrument heeft niet de nadelen van een octant
en de later ontwikkelde sextant (2000065).
17
