p.icttitli ücs Innöntc
achtergevel weer dicht liet metselen. En onder
die voorwaarde kocht Schippers voor 20,-
de steen van Buwalda. Schippers nam de steen
mee en liet hem in 1926 binnen, in eerder
genoemde H.B.S., plaatsen. Na een verhuizing
binnenshuis, troont de steen nu in de hal waar
honderden leerlingen hem iedere dag zien.
De steen zelf (circa 25 x 50 cm) bestaat eigen
lijk uit drie delen, die ieder op zich interessant
zijn. In het bovenste deel van de steen, een
tympaan, is in groen een rechthoekige driehoek
-A.B.C.- afgebeeld, met zijn schuine zijden als
basis. Daaronder staat de volgende planimetri-
sche opgave: 'In A recht. AB. BC en CA doen
30. AB is 7 langer als AC Vrage na elck side
(Iedere HAVO-leerling met wiskunde in zijn
pakket kan met deze gegevens de lengte van
iedere zijde berekenen.)
Voorstelling
Daaronder de eigenlijke voorstelling van de
steen: twee landmeters met hun instrumenten
Afb. 2. Gevelsteen (detail)
Afb. 3. Titelpagina 'Praktijk des landmetens
volop aan het werk. De man links benut een
winkel- of meetkruis om rechte hoeken uit te
zetten. Aan zijn voeten een zonnewijzer om
met behulp daarvan de zonshoogte te meten en
een niet in gebruik zijnde meetketting
(waarvan elk deel vermoedelijk de lengte van
een halve Rijnlandsche voet had). In het
midden een te lood gestelde driehoek om de
lengteverhouding met de kerktoren vast te
stellen. Geheel rechts een man die de meet-
richting moet aangeven. De voorstelling is zo
suggestief - uit het leven gegrepen - datje ze
als het ware ziet bewegen en meten.
Het derde deel van de steen is het onderschrift.
Ik vermeldde dat reeds gedeeltelijk hierboven.
In de laatste regel daarvan zit een vraagstuk, in
dit geval beter gezegd een raadseltje, verborgen.
We lezen: Aoz van 777'. Hetgeen betekent (z),
dat men het kwadraat van 777 moet nemen; dan
krijgt men het onmogelijke jaartal 603729. Vat
men dit echter op als een 'dag-tal' en deelt men
dit door 365 dan levert dat ongeveer het jaartal
1653 op
tens: Heerenöe a((e rect)te ettöc
hromjpDige IrmDfn/ffloffclim'öoom»
^Ijcbjutlit tot flmflttbam bp töilïent 3Innf5* op ftct
üPatety in öe octQulDe ^ommujiicc.
manil
Sjcutötn tub» anbrte DclDcn mctti
foo mei met üeljulp Des <Qua*
Djrtnro/nlo fwiDir tjf c f>lD<-
Mitfgaders alle Landen deelen in
ghclijcke deelen op
met cenighe nieuwe "hecalcu
Tafelen «Uet toe dienend:.
€>erompoilcm bOOJ Iohan SemsenbC Tan Picterfz.Dou,
QljtaDmittfcrDe HanDtmctccp.
yermerrdert met hondert Geomctrifchc QueHien me
hncrSolutien. Door SybraNt Hansz*
Rekenmeester tot Amsterdam.
