kunst. Eerste druk 1831 [Crone 815], 2de druk 1847 [Crone 870]. Dit zeevaartkunde boek is het eerste uit de serie zeevaartkun dige boeken geschreven door en voor marineofficieren die tot in de twintigste eeuw werden gebruikt. Verder schreef Pilaar Werkdadige sterrekunde. Gebruik en zamen- stelling van Connaissance des tems. 1834). Dit boek was veel meer dan een vertaling omdat de Fransen als nulmeridiaan Parijs aanhielden en de Koninklijke Marine de nulmeridiaan van Greenwich sinds 1828 ingevoerd had. De ondertitel is "Ten dienste van sterrekundigen, zeelieden en ingenieurs". Met het woord "zeelieden" is hier duidelijk bedoeld: zeevarenden met een opleiding van tenminste het Koninklijk Instituut voor de Marine, dus zeeofficieren. Almanak en wiskundige tabellen noodzakelijk bij de berekening van een astronomische plaats op zee: Cornelis Douwes De noodige, en by onder vinding beproefde nieuw uigevondene Zeemans-tafelen en voorbeelden tot het vinden van de breedte buiten de middag Het eerste concept 175434, eerste druk 1761, tweede druk 1774 [Crone 600], derde druk 1781 [Crone 631] en de vierde druk 1788 [Crone 663]. Hierna werden deze uitgaven door de lengtegraadcommissie overgenomen. Almanach ten dienste der zeelieden. Jaarlijkse uitgave vanaf 1787 (voor de sters bewegingen in het jaar 1788). Aanvankelijk gedrukt door (Weduwe) G. Hulst van Keulen daarna door de Landsdrukkerij in de periode 1823-1836 en toen weer door de Weduwe G. Hulst van Keulen. De Almanak voor het jaar 1828 verscheen voor het eerst omgerekend naar de Greenwich nulmeridiaan. Deze almanak werd uitgegeven tot en met het jaar 1850 (berekend voor de jaren 1851-1853). Verklaring van de inrichting en gebruik van den Almanak ten dienste der zeelieden. Eerste druk 1787, 2de druk 1792 [Bom], 3de druk 1804 [Bom] en de 4de druk 1823. J.C. Pilaar vervolgde deze serie in 1837 en 1846. Verzameling van tafels ten dienste der zeelieden en vooral ter bevordering van het bepalen der lengte op zee. Eerste druk 1787 [Crone 655], 2de druk 3de druk 1796 [Crone 700], 4de druk?, 5de druk 1809 [Crone 752], druk 1819. Verzameling van sterre- en zeevaartkundige tafelen. Jacob Swart35 Eerste druk 1826 [Crone 806], 2de 1830 [Crone 813], 3de 1835 [Crone 823], 4de 1837 [Crone 831], 5de 1841 [Crone 850], 6de 1843 [Bom], 7de 1849 [Crone 880], 8ste 1853 [Crone 891] en de 9de tevens laatste druk 1859 [Crone 922], Deze serie werd vervolgd door D.J. Brouwer in 1862 met de Sterre- en zeevaartkundige tafelen [Crone 931]. Zeevaartkundige informatie over instrumenten, oceanografie, hydrografie, sterrenkunde, maritieme meteorologie, bakens en lichten, aardmagnetisch veld (t.b.v. kompassen) enz: De verhandelingen over het bepalen dei- lengte op zee. Uitgegeven op last van de Marine. Eerste druk 1787, eerste bijvoegsel 1788 [IMH], 2de druk 1789 [Crone 665], 3de druk 1796 [Crone 699], 4de druk 1802 [Bom], 5de druk 1809 [Crone 751], 6de druk 1819 [Crone 781], 7de druk herzien door Ekama 1824. Verzameling van berigten over eenige onder werpen der navigatie door de commissie lengtebepaling ter zee en verbetering der zeekaarten onder leiding van J.H. van Swinden. De start van deze uitgave is in 1787, tweede stuk 1791, derde stuk 1792, vierde stuk 1793, vijfde stuk 1794, zesde stuk 1797, zevende stuk 1798, achtste stuk 1802. De verschijning ervan was onregelmatig, de stukken werden gebundeld. Het 9de stuk komt uit in 1804, het 10de stuk in 1807, het elfde stuk in 1815, het twaalfde stuk 1817, het 13de stuk 1818, het 14de stuk 1819, het 34 Cornelis Douwes 'Verhandeling om buiten de middag op zee de waare middags-breedte te vinden" in Verhandelingen uitge geven door de Hollandse Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem 3(1759) 127-256 is mogelijk het verbeterde concept. 35 Jacob Swart kreeg op jeugdige leeftijd wiskunde van Van Bemmelen en voer daarna als stuurmansleerling aan boord van Zr. Ms. Prins Frederik naar Nederlands-lndië en terug. Het varen beviel hem niet, hij ging naar de wal en was in de periode 1832-1857 "beheerder en bewaarder der zee-instrumenten en zeekaarten van 's Rijks Marine" te Amsterdam.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

De Hollandse Cirkel (DHC) | 2003 | | pagina 29