Aanbod
kon de zwaartekracht daadwerkelijk worden
aangepakt.
Gezien het verband met het AP en met de
grootte en de richting van de zwaartekracht,
waren getij denmetingen dadelijk in 1879 in het
RCGW-programma opgenomen. Aanvankelijk
werd het werk toevertrouwd aan vrijwilligers,
maar gelet op de trage voortgang, adviseerden
Van de Sande Bakhuyzen en Schols, na de
dood van Stamkart in 1882, tot de inrichting
door de RWS van zelfregistrerende stations
langs de Noord- en Zuiderzeekusten, om op
die wijze, gebruikmakend van de verwachte
uitkomsten van de primaire waterpassing, op
termijn een beter inzicht te krijgen in
mogelijke bodemdaling. Toen in 1884
Binnenlandse Zaken moest worden overtuigd
van het belang van de voortzetting van de
waterpassing noemde de RCGW "de aan
sluiting van verscheidene peilschalen aan zee"
al het hoofddoel van het project. In de jaren
1884-'97 werden zowel onder auspiciën van de
RCGW als door de RWS diverse analyses
betreffende het gemiddeld zeeniveau gemaakt.
Vanaf dat laatste jaar nam de Algemene Dienst
van de RWS de getijdentaak geheel voor zijn
rekening en werd de RCGW daarvan ontheven.
Als onderwerp van onderzoek zou bodem
beweging pas na de stormramp van 1953
nadrukkelijk op de Nederlandse agenda en op
die van de commissie komen.
Wordt vervolgd)
Geraadpleegde literatuur
- In memoriam Ch. M. Schols, 28 maart 1849 -
17 maart 1897. Uittreksels uit tijdschriften
(niet in den handel), z.p., z.j., pp. 22-31
- Tijdschr. voor kadaster en landmeetkunde,
jaarg. 1885-1930.
- Baudet, H., De lange weg naar de Technische
Universiteit Delft, Den Haag 1992.
- Berkel, K. van, In de voetsporen van Stevin.
Geschiedenis van de natuurwetenschappen
in Nederland 1580-1940. Amsterdam 1985.
- Boer, A.M. den, "Varia: Kuyper over de
Lange Zaal", De Hollandse Cirkel 1( 1999),
nr 2, p. 19.
- Haasbroek, N.D., "Investigation of the
accuracy of Krayenhoff's triangulation
1802-1811in Belgium, The Netherlands
and part of Western Germany", Publ. of the
Netherlands Geodetic Commission, Delft
1972.
- Idem, "Investigation of the accuracy of
Stamkarts triangulation 1866-1881in The
Netherlands, Publ. of the Netherlands
Geodetic Commission, Delft 1974.
- Herk, G. van, H. Kleinbrink en W. Bijleveld,
De Leidse Sterrewacht. Vier eeuwen wacht
bij dag en bij nacht, Zwolle 1983.
- Hoek, H.C. van der, "Kanaalweg 4",
Lustrumboek Snellius 1970-1975, z.p.
[Delft], z.j. [1975].
- Jager, C. de, H.G. van Bueren en M. Kuperus,
Bolwerk van de sterren, Amersfoort 1993.
- Marissen, J.A.J., "Historisch nieuws: Normaal
Amsterdams Peil op de Oude Delft 95, De
Hollandse Cirkel 5 (2003), pp. 43-45.
- Schraaf, N. van der, "Historisch overzicht
van het driehoeksnet van Krayenhoff", Ned.
Geod. Tijdschr., (19)72, pp. 65-81.
- Idem, "De toetreding van Nederland tot de
Middeneuropese graadmeting", Ned. Geod.
Tijdschr., (19)75, pp. 81-99.
- Idem, "History of the Netherlands Geodetic
Commission", The Centenary of the
Netherlands Geodetic Commission, Publ. of
the Netherlands Geodetic Commission,
(N. van der Schraaf, red.), Delft 1979,
pp. 48-129.
- Waalewijn, A. (red.), Drie eeuwen Normaal
Amsterdams Peil. (Publ. no. 48 van de
Hoofddirectie van de Waterstaat), z.p., z.j.
- Weele, P.I. van der, "De geschiedenis van het
N.A.P.", Publ. of the Netherlands Geodetic
Commission, Delft 1971.
Complete serie jaargangen Geodesia
(1959-2003).
J.A. te Pas
Kalijeslaan 83
2623 AD Delft
tel. 015-2610883
