Grafmonumenten van Snellius in de Pieterskerk te
Leiden
In de Leidse Pieterskerk bevinden zich in de
vloer een grafsteen en aan de wand een
epitaaf (memorieschrift) van professor
Willebrord Snellius (1580-1626), onder meer
grondlegger van de graadmetingsmethode
met behulp van trigonometrie. Bij het
alsnog vernoemen van een universiteits
gebouw naar deze hoogleraar is daar op
3 maart 2004 nadrukkelijk aandacht aan
besteed.'
Dc Pieterskerk is sinds 1975 multifunctioneel
in gebruik en eigendom van een stichting. De
kerk is momenteel weer in restauratie. Nog niet
gepland is om de nodige restauratie van de
voor geodeten beroemde epitaaf van Snellius
ter hand te nemen. Alle reden dus voor
aandacht in dit tijdschrift: in maart werd vanuit
de universiteit voor zo'n restauratie ook
samenwerking met de stichting De Hollandse
Cirkel gesuggereerd. In de literatuur over de
Pieterskerk blijken de Snelliusmonumenten er
bekaaid van af te komen. Zou dat voor recente
literatuur een gevolg zijn van de staat van met
name de epitaaf?
Sinds de 17e eeuw nam het toerisme in Neder
land toe. Buitenlanders bewonderden de fraai
aangelegde steden en kerkinterieurs. Graf
monumenten van beroemdheden vormden een
vast programma-onderdeel. Graftoerisme bloeide
(en het praalgraf van Willem van Oranje in Delft
was helemaal een funeraire trekpleister.)2 "Het
ontbreekt niet aan buitenlanders, die de grafmo
numenten komen bekijken," aldus een te Leiden
uitgegeven franstalig werk uit 1651.3
De binnenstad van Leiden telt drie monumen
tale oude kerken en met name de Pieterskerk
kent een relatie met de universiteit. "De laat-
gothische Pieterskerk vormt het indruk
wekkende middelpunt van het centrum. In de
serene ruimte zijn veel epitafen aangebracht
van hoogleraren van de universiteit", aldus een
landelijk monumentenboek.4
"De Pieterskerk te Leiden ontleent een groot
deel van zijn bekendheid aan de graven van
personen en zerken van bekende personen uit
de geschiedenis, die binnen haar muren te
vinden zijn", zo vermeldt een boekje van de
stichting de Pieterskerk, dat overigens in haar
voorbeelden Snellius niet noemt.5 "Nergens
beter dan in de Pieterskerk te Leiden kan men
de populariteit van de epitaaf als monument
voor de overledenen en de variaties van de
vormen in diverse perioden bekijken. Daar
immers vindt men bijna twintig van dergelijke
gedenktekenen", aldus een artikel dat - alweer -
bij de voorbeelden ook niet die van Snellius
Adri den Boer
Bijna twintig epitafen
Adri den Boer, Varia: Snellius weer vernoemd, in: De Hollandse Cirkel 2004-1p. 29/30
Nicole Ex en Frits Scholten, De Prins en de Keyser. Restauratie en geschiedenis van het grafmonument voor Willem van Oranje,
Bussum 2001, p. 126
J. de Parival, Les délices de la Hollande, Leiden 1651 (geciteerd in [2])
N. de Roy van Zuydewijn, Met het oog op onderweg, Amsterdam 1975, p. 90
Graven in de Pieterskerk, Leiden 1981, p. 35
R.E.O. Ekkart, Epitafen in Hollandse kerken, in; Bulletin van de Stichting Oude Hollandse Kerken 10, 1980
62
