Varia: historie in nieuwbouw RWS-AGI
De nieuwbouw van de Adviesdienst Geo-infor-
matie en ICT (AGI) van de Rijkswaterstaat aan
de Derde Werelddreef te Delft wordt de locatie
voor de Donateursdag 2004. De naam AGI voor
de 'Meetkundige Dienst' werd ingevoerd bij het
betrekken van de nieuwbouw in 2003Met
name de ICT-poot (Hoofdafdeling Informatie
technologie en -beleid) herkende haar werk niet
in de oude naam. De achtergond? In 1971 werd
bij de Rijkswaterstaat een Dienst Informatie
verwerking (DIV) opgericht, die was gevestigd
te Rijswijk (ZH). Op 1 januari 1990 werd deze
dienst naar de politieke geest van de tijd ge
privatiseerd. De Meetkundige Dienst kreeg
daarbij de (blijvende) zorg toevertrouwd voor
de Rijkswaterstaatsbrede technische infrastruc
tuur voor de informatievoorziening. Aanpassen
van de naam daarbij was lang taboe, onder
andere vanwege wat wel werd omschreven als
'het gevaar van een nieuwe DIV'.
Hoe dan ook: in het moderne kantoorpand is
op de le (vergaderjverdieping ook aandacht
voor historie. Op de Donateursdag zijn er vast
meer dan anders mensen aanwezig, die weten
Vitrine met geodetische instrumenten onder
ICT-curiosa.
wat onder de naam Meetkundige Dienst ooit
met instrumenten werd gedaan!
Waren in de oude vestiging aan de Kanaalweg
vergaderzalen nog vernoemd naar geodetische
instrumenten zoals Theodoliet- en Prismazaal,
nu is voor de naamgeving naar mensen gekeken.
Moderne vergaderzalen zijn vernoemd naar zeer
vroege ICT-ers als Babage, Byron en Turing,
maar ook naar ondernemers in de geo-infor-
matie als Mercator, Blaeu en Schermerhorn. De
laatste wordt op een toelichting aan de wand
omschreven als oprichter van zijn particuliere
Geodetisch Bureau 1921 -1931en 'vader van
de Meetkundige Dienst' (1931).
In de vides op deze verdieping herplaatste men
aan muren een peilmerksteen van vergeten
herkomst (1,829M NAP) en de standaard
gedenksteen uit 1949 van Rijkswaterstaat met
hier de namen van in de 2e Wereldoorlog
gevallen MD-ers.1
Verder staat een Zwitsers fotogrammetrisch
instrument Kern PG2 op de gang (bijna)
museaal opgesteld. Dat de kruk is weggelaten
om misverstanden temidden van de flexwerk-
plekken te voorkomen, is begrijpelijk, maar er
mankeren zelfs dia's tussen de bestofte glas
platen (de PG2 zit kennelijk niet in de SLA
met het schoonmaakbedrijf).
Een vitrine toont onder een glazen plank met
ICT-curiosa ook geodetische historalia.
Waterpasinstrumenten dateren van 1875
(Caminada, le Nauwkeurigheidswaterpassing),
1930 en 1960. Een Wild-theodoliet uit 1950 zal
bij de Meetkundige Dienst benut zijn, maar
van een Hollandse kijker van rond 1900 is dat
onzeker. Fraai zijn ook de oude schetsboeken
met de locaties van NAP-peilmerken. In tegen
stelling tot de instrumenten zijn deze door
waterstaatsambtenaren zelf geproduceerd!
Overigens is het instrumentaal deel als 'collectie
RWS' met 119 nummers opgenomen in de
database Historisch Geodetisch Instrumentarium
van De Hollandse Cirkel (zie de website).
Adri den Boer
1 A.M. den Boer, Niet met de stroom mee..., een bedrijfsmonument voor de jaren 1940-1945, in: Ceodesia 1995-4, p. 211/212.