yV. van Messen, Het Kadaster. Historische
ontwikkeling in de eerste helft van de 20e
eeuw, Apeldoorn 2004, 220 bh.
Op 3 augustus 2004 verscheen een bijzonder
boek: Het Kadaster; historische ontwikkeling
in de eerste helft van de 20e eeuw. Het boek is
in de jaren vijftig van de vorige eeuw
geschreven door ir. W. van Riessen 1898-
1963), geodeet en kandidaat-notaris en in die
tijd werkzaam bij de directie van het Kadaster
in 's-Gravenhage. Van Riessen, die kort voor
zijn pensionering overleed, had de bedoeling
de geschiedenis van het Kadaster in de eerste
helft van de 20e eeuw te publiceren. De
geschiedenis vóór dit tijdvak was al beschreven
door onder andere Soutendijk en De Vos. Het
manuscript voor het boek is na het overlijden
van Van Riessen veertig jaar onaangeroerd
gebleven en nu voor publicatie gereed gemaakt
door de Kadaster-medewerkers Zacharias
Klaasse en Piet Schreuder. Geschiedenis is
meer 'in' dan decennia lang het geval is
geweest!
Het boek beschrijft de plannen tot reorganisatie
en wetgeving, de werking van de kadastrale en
hypothecaire registratie, de metingen, het
scheepsregister en allerlei personele wetens
waardigheden. Ook allerlei oorlogsmaatregelen
die het Kadaster troffen worden beschreven;
van kachels die niet mochten branden tot
registratie van bommen en van de kille over
neming van het beheer van Joods bezit.
Aparte paragrafen zijn er ook over samenwer
king met Rijkswaterstaat en met gemeenten.
Dubbel meten wilde men toen al voorkomen.
Van de start van de Meetkundige Dienst van de
Rijkswaterstaat in 1931 wordt nadrukkelijk
vermeld dat een oud-landmeter van het
Kadaster met de leiding werd belast! Toch was
er in monopolistische Kadasterkringen aanvan
kelijk verzet tegen benutten van de grond
kaarten van rijkswegen. "Men was bang voor
ondeugdelijk werk, waardoor de grote
nauwkeurigheid, die het Kadaster nu eenmaal
als eerste stelt, ernstig in gevaar zou worden
gebracht."
De publicatie bevat diverse historische foto's
en illustraties. Ook zijn vijf bijlagen toege
voegd uit het archief van Van Riessen. Zijn
notitie uit 1946 over de doelstellingen van het
Kadaster lijkt actueel voor zowel de hoogte-
Het Kadaster
component als voor de leidingenregistratie.
Bijvoorbeeld landbouwinstanties zouden er
baat bij hebben als er door het Kadaster meer
werd geregistreerd: "De hoogteligging van het
zwaartepunt van een perceel ten opzichte van
het N.A.P. is ook een belangrijk iets evenals de
grondwaterstand." Het verlangen bij technische
diensten naar een leidingenkadaster
memoreerde hij als een bekend iets. "Zonder
"Leitungskataster" geschiedt veel onnodig
graafwerk en is het gevaar voor beschadiging
door de verschillende openbare diensten van
elkanders leidingen zeer groot." Wie het
vakblad Geo-info leest weet dat de nutsbe
drijven eerder waren geprivatiseerd dan dat dit
probleem was opgelost...
Je kunt het boek bestellen door overmaking
van 9,90 op gironummer 7531497 ten name
van Kadata te Apeldoorn, onder vermelding
van: Boek Van Riessen en -bij de mededelingen
op de betaalopdracht- naam en adres van de
besteller. Aanbevolen!
Ir. W. van Riessen
Historische ontwikkeling in de eerste helft van de 20° eeuw
