i-
cos2 2i°
Aristo
Fig. 4. Tachymetrische rekenliniaal van Aristo.
De cos2 schaal en de sin.cos schaal zijn op
dezelfde manier gepositioneerd als bij de
bovenbeschreven Nestier, maar nu in combi
natie met de lager geplaatste D-schaal.
Aparte schalen voor "1-cos" worden gebruikt
voor afstandsbepaling met een horizontaal
geplaatste baak. Andere geodetische functies
op deze Aristo bestonden uit de aparte schaal
"l/tan(a/2)" voor berekening van hypotenusa
minus overliggende zijde in een rechthoekige
driehoek, en de correctiemogelijkheid voor
aardkromming en refractie (ER voor
"Erdkrümmung" "Refraktion").
Fig. 4 geeft voor type 0958 (400s) de instelling
van schuif en loper voor gemeten waarde A.y
132 bij een elevatie van h 7S 6° 18', dan is
D 130,4 en V 14,4.
De figuur laat zien, dat de haarlijn van de loper
niet eens noodzakelijk is als de gegeven
..-H=7°
ox o.5
Willlll/AlI'l'M'l'l'i'IM M l,'|
15 =14.4
lvM#il|ijiliPiif!1|!iiij,li!|)ii liiiikïjüi
""■■0=130,4
getallen 132 en 7) precies op een schaalstreep
uitkomen.
KERN (AARAU), zie [3]
De fabrikant van geodetische instrumenten Kern
(bekend als J. Kern tot 1885) in Zwitserland
heeft al voor 1880 tot midden vorige eeuw een
compacte tachymetrische rekenliniaal van
nieuwzilver geproduceerd, waarbij een reductie-
schaal slim in de loper was geïncorporeerd. De
horizontale reductie van een gemeten afstand op
de bovenste logaritmische schaal (getal onder dc
0° op de loperschaal) worden afgelezen als een
naar links toe gereduceerde waarde op de
bovenste logaritmische schaal, onder de gemeten
elevatie in graden op dezelfde loperschaal.
De verticale reductie wordt via de elevatie op
de SIN.COS schaal (op de schuif) eveneens
afgelezen op de bovenste logaritmische schaal.
lm lliliJ I UJilü
I N.COS
i J l I 4 I i I I I j I i I i Lt
KERN AARAU SUIS- 1 3fin°EE- R T.
J11 lL ti M iilililiiiln 111
i ifi i nliinfi
Fig. 5. Tachymetrische rekenliniaal van Kern.
1-cos
1-cos
pw
0.25
I
X
Ig x
Eft
0 3
I
l I I I I I 1 I i I i
x 8
1/tanf 2,2m
sin cos
11111111111111
11
12
iii|iiii|iiii|ii!i|itli|i|iijiiii||;
|illi|iiii|iiii|ilil|ilil|llli|liii
I I I I I I I I I I Kj/i
4 s'
I i I l I I I l I l I l i U-1 i>1 I l I
2 3 n
'I
1
Ik,
I I M I ImillHilllWllM 11111 lj.ni 11 i 11 t .1;.;,! Mil
I 1 1 1 1 I 1 V 1 I I 1
0.6 0 7 0 ,8
'.5 10 7*''Sin C0.5.-8"
13*'".., U1516 17 18
||IIM|ttll|IMI|IIII|lltl|ll'lï|HL(4liH|HII|llll|lltl|^lll|lll(|ltH|lfHt'nil|lf»»H>1
m11111111111111 1111'11111111111 f'ï'ï'ww'wvppi'wn 1111111
2 3 4' 5 6
3.0 2 0 10 0
11i11111 min
45 3 0
O 8 7
