ir
Afb. 2. Detail Jacobsstaf (foto Mieke den Boer-
Snoei).
verbaasd vragen wat dat is, wat het voorstelt.
En met een glimlach van voldoening en trots
op het werk van onze voorouders zullen we
antwoorden, dat dit het symbool is van 'kleine
middelen, grote resultaten', n.l. de Jacobsstaf,
een doodeenvoudig kruishout, een graadstok,
maar dan een met een weergaloze historie in
ons zeewezen", zo schreef Ton Koot in 'De
Huifkar' van 1937. Stichter Lord Baden Powell
deelde toen aan alle contingentsleiders ook een
houten jacobsstaf uit.
Kort na WOI1 koos het Landmeetkundig
Gezelschap Snellius in haar embleem óók voor
een verticaal geplaatste jacobsstaf met vier
dwarslatten. Een (te) radicale constatering uit
Afb. 3. Embleem Wereldjamboree 1937 (bron:
www.scoutmuseum.nl)
die kring anno 1965: "Het is merkwaardig, dat
op het embleem van ons gezelschap een jacobs
staf staat afgebeeld. Waarschijnlijk is dit
instrument nooit door een landmeter gebruikt."
In 1986 gaf Nederland nog een postzegel (10c)
met een Jacobsstaf uit in een serie over meet
instrumenten.
(Dank aan Nicolas de Hilster voor het attenderen
op het ornament te Krommenie.)
Literatuur:
De jacobsstaf, in: Verkenningen rond de
geodesie, lustrumboek landmeetkundig
gezelschap Snellius 1960-1965, Delft 1965,
p. 207
W.F.J. Mörzer Bruyns, The Cross-staff,
History and Development of a Navigational
Instrument, Zutphen 1994.
H.C. Pouls, De Landmeter, Alphen aan den
Rijn 1997
Gerard l'E Turner, Antieke wetenschappelijke
instrumenten, Bussum 1981 (vertaling van
Antique Scientific Instruments, Poole 1980)
internet: http://nationaalmuseum.scouting.nl/
htm/j acobsstaf. htm
Afb. 4. Embleem L.G. Snellius van na 1940
(bronwww.snellius.tudelft.nl)
ÉL.
:s l
