IP*
Trigonometria Plana ofwel de vlakke driehoeks
meting, oppervlakte- en inhoudsberekeningen.
In het hoofdstuk Landmeten zijn veel praktijk
voorbeelden beschreven, bijvoorbeeld hoe met
behulp van deze wiskundige kennis opper
vlakten kunnen worden gemeten en berekend,
hoe percelen in gelijke delen kunnen worden
verdeeld, en welke handigheidjes je kunt toe
passen als een afstand niet direct te meten is
omdat je dan door het water zou moeten lopen.
Figuur 2 laat zien hoe je de ontoegankelijke
afstand AC kunt verkrijgen door zijde BA te
verlengen naar punt D zodat je (met droge
voeten) CD kunt meten en daaruit AC kunt
berekenen. In figuur 3 is geschetst hoe je een
heel landschap met behulp van voorwaartse
insnijdingen in kaart kunt brengen en in
figuur 4 wordt uitgelegd hoe je "ongemakke
lijke distantiën" (in dit geval de afstand tussen
twee torens aan de overzijde van een breed
water) kunt meten door op een hulppunt enkele
hoekmetingen uit te voeren en deze gegevens
vervolgens met sinus- en cosinusregel te
bewerken. Niet vermeld is met welk instrument
WilJLHM
Mwi
I^ERDiNANDLvSfk.
«vsorsl
Afb. 1. Titelpagina van het oefenboek.
de hoekmeting werd verricht maar een erg
hoge nauwkeurigheid kan de uitkomst niet
hebben geleverd gezien het feit dat de hoeken
met een nauwkeurigheid van halve graden
werden gemeten en de gemeten afstand van
20 meter behoorlijk werd geëxtrapoleerd.
Ferdinandusse laat verder nog zien hoe je
stukken land kunt 'scheiden en delen' in
verschillende groottes. Ook hoogtemeting
wordt uitgelegd en het meten in de bergen.
Vervolgens is er nog een hoofdstuk vesting
bouw met tekeningen van verschillende fortifi
caties. Maar daarmee heeft Ferdinandusse
blijkbaar wat minder uitgebreid geoefend.
Tenslotte is er nog een hoofdstuk stereometrie
aan toegevoegd.
Bekend is dat de kandidaat landmeter na het
slagen de eed of belofte mocht afleggen
waarna hij (tegen betaling) de akte van
admissie kon verkrijgen en dan het ambt van
gezworen en geadmitteerd landmeter mocht
uitoefenen.
Het ambt van landmeter ging vaak over van
vader op zoon. Zo ook bij Willem Ferdinandusse
die tweemaal in het huwelijksbootje stapte. Zijn
eerste vrouw was Adriana van der Vliet, geboren
te Capelle op 22-09-1780, overleden te
Kattendijke op 27-11-1826. Uit dit huwelijk
werden onder andere geboren Maria
Ferdinandusse (geb. 1806) en Foort
Ferdinandusse (geb. 1801Deze laatste trad in
de sporen van zijn vader en werd eveneens
geadmitteerd landmeter. Bij zijn huwelijk op
15 juni 1826 te Kattendijke staat landmeter als
zijn beroep aangegeven en is vader Willem
geëmployeerde bij Waterstaat.
Opmerkelijk is dat het oefenboek van Willem
Ferdinandusse niet via landmeter Foort maar
via diens zuster Maria bewaard is gebleven en
terecht is gekomen bij de familie Steketee in
Vlissingen.
Hoe kwam het landmetersboek nu terecht bij de
familie Steketee?
De route die het boek volgde was als volgt:
Willem Ferdinandusse (geboren te Vlake
17-07-1770, overleden te Kruiningen
7-11-1837) liet het boek na aan zijn dochter
Maria Ferdinandusse (geb. 1806). Zij trouwde
met timmerman Willem Sterk (geb. 1806).
Heeft beo innen te ftutleren inde beo
meina den tienden uoeembcr id?6
70
