Het herinneren daaraan leidde naar het excuus:
"Sorry, Techniek Museum, ik vind dat het
apparaat nu weer thuis is!" De beperking tot
twee dimensies ging zelfs zover dat deze grote
Wanschaff-theodoliet geen verticale rand kent.
De acceptatie bij de oplevering had destijds veel
voeten in de aarde. Van der Linde: "Ook in die
tijd waren we goed in controleren, want de
cirkel was het niet helemaal. Wanschaff had het
bij ziekte aan zijn medewerkers moeten over
laten. Tenslotte kwam er een hele nieuwe." Van
der Linde noemde althans in deze sessie de
derde, eigentijds ingerichte, vitrine veel minder
interessant, toen ging het om richtingen naar
torens en nu om afstanden naar satellieten.
Uiteraard werd wel AGRS als de nodige
koppeling met RD gememoreerd.
Opdrachtnemer Jan Brummel van Brummel
Projectinrichters B. V uit Apeldoorn lichtte de
inrichting van de expositie toe. Er is een
oplossing gezocht voor het spanningsveld tussen
veiligheid en zichtbaarheid en dat leidde tot drie
vitrines waarin "je heel goed kunt zien wat het
Kadaster wil laten zien". Het veilig omgaan met
de 80 kilo zware Wanschaff - waarmee vele
torens zijn beklommen - leidde nu zelfs tot het
aanbrengen van een permanent liftje in de
sokkel.
Triest voorval
Tijdens de koffie met speciaal Wanschaff-gebak
werd de inhoud van de vitrines bekeken en
Afb. 4. Bewondering voor twee historische
vitrines
besproken. Bewonderd werd de kennelijk in twee
fasen ingegraveerde tekst: "Julius Wanschaff
Berlin 35 c.M. No I - Rijksdriehoeksmeting
1886-1904".
De kleine historische vitrine bevat een helio
troop, een kleine Wanschaff-theodoliet met óók
een verticale rand voor lokale metingen op
torens en een loodinstrumentje alsmede
archivalia. Het gaat om boeken met waar
nemingen, een schetsboek met Amsterdamse
torens, een brief van 18 augustus 1888 van
professor Heuvelink over het doodvallen van de
'heliotroperende' arbeider Tap en een kasboek
met de gratificatie van f25 voor zijn weduwe.
Zelfs als free-lance verslaggever blijft je uit de
zakelijke brief de zinsnede bij: "Om zoo
mogelijk de dagbladen voor te zijn, met hunnen
dikwijls niet juiste voorstellingen van dergelijke
ongevallen, deel ik U dit ten spoedigste mede en
heb ik gemeend van dit geval aan alle leden der
Commissie direct bericht te moeten zenden."
Naar verwachting volgen binnenkort ook
onthullingen van vitrines met geodetische
historie bij de DUWO aan de Kanaalweg en bij
Rijkswaterstaat Adviesdienst Geo-informatie
en ICT aan de Derde Werelddreef in Delft.
Adri den Boer
Afb. 3. Wanschaff-gebak
21
