Kranten als geschiedbron
WatefpasinstnuDent
Traditioneel worden kranten weinig als geschiedbron benut. Dit in vergelijking met boeken en
tijdschriften. Een reden daarvoor is de slechte toegankelijkheid, het zoeken naar een speld in
een hooiberg. Zoeken kon eigenlijk alleen op een datum. Vanwege de kwetsbaarheid legden
vele archieven kranten vast op microfilms of -fiches en de kwaliteit daarvan wisselde ook nog.
Hoewel er van de gigantische hoeveelheid kranten nog maar weinig op internet staan is de start
van het zodoende buiten de archieven op elk tijdstip en tot op woord- en artikelniveau kunnen
doorzoeken veelbelovend. 'Nieuwe' kranten staan vanaf circa 1995 op internetsites van uitgevers
en oude kranten uit archieven volgen steeds meer. Niet te geloven watje in oude kranten over
ook ons vakgebied kunt vinden. Er zijn
voorbeelden te over. Het Gemeente
archief Rotterdam presenteerde vorig
jaar www.rotterdam4045.nl met alle
edities van het Rotterdamsch Nieuws
blad van 1940-1945. Zoeken op een
term als 'waterpasinstrument' levert
onder andere inzicht in de handel
daarin op. Een voorbeeld is bijgaande
advertentie van 18 juni 1940.
(Volledigheidshalve geef ik toe ter
wille van de kwaliteit, na de vondst op
de site, in Rotterdam een print van de
microfiche te hebben gemaakt...) Ter
stimulering nog een ander voorbeeld uit dezelfde krant. Zoeken op het onderwerp 'landmeten'
geeft uit de editie van 22 april 1940: "Zaterdag en Zondag is in het Gebouw voor Mijnbouw
kunde te Delft de voorjaarsvergadering van het Genootschap voor Geschiedenis der
Geneeskunde, Wiskunde en Natuurwetenschappen gehouden. In de eerste avondbijeenkomst
behandelde dr. A. Schierbeek te 's-Gravenhage het onderwerp Landmeten en wijnroeien in
Leeuwenhoeks tijd." Een voorbeeldig gedrag van Schierbeek.
NWO gaat de Koninklijke Bibliotheek gigantische subsidies geven om de kranten van 1618-
1995 te digitaliseren. Een (pilot-)site is al www.kb.nl/kranten, met Het Centrum (1910-1930),
de NRC 1910-1930), het Vaderland 1920-1945en Het Volk (1910-1920). Zoeken op
'landmeten' geeft met een licht afwijkende spelling 1352 treffers op 949 pagina's, op
'geodesie' 250 op 204 pagina's, enzovoorts. Een voorbeeld van wat te vinden is? De NRC
bevatte in oktober 1924 onder de Wetenschappelijke Berichten in twee afleveringen een
verslag van een Geodetisch-Geofysisch Congres in Madrid met als Nederlandse deelnemers
Heuvelink, Muller, Nijland en Vening Meinesz. Daarna stuurde men vanuit Madrid een
bijdrage over "Geodesie, strategie en hypocrisie" en dat kwam in de NRC van 16 oktober
1924: "Over de wijze, waarop men de geleerden de noodige afleiding heeft bezorgd, zullen zij
zich niet te beklagen hebben, en een der Spaansche dagbladteekenaars karakteriseerde de
weelderige wijze, waarop men in Spanje internationale congressen pleegt te houden, door
eenige professoren uit te beelden, die zich in het nachtelijk duister aan een lantaarnpaal
vasthouden, en elkander verzekeren, dat de geodesie niets met filosofie noch theologie te
maken heeft." Die buitenlandse cartoon was nog niet op internet te vinden...
Te Koop aangeboden een
met standaard en celons. Een
Westontakel en een Electrische
Ventilator (nieuw), geschikt voor
Café. Tegen billijken prijs.
H. SIBBEL, Hugo Molenft&rstr. 43b,
Telefoon 32734. 3039
TIMMERMAN EN AANNEMER
Adri den Boer
