1832 voltooid. Dit laatste jaar geldt als begin
datum van het nu nog bestaande kadaster2.
Waalwijk
De oudste kadastrale kaarten, minuutplans
genaamd, dateren van 1811. Ook Waalwijk en
omgeving werd nog tijdens het Franse bewind
opgemeten door H. van Dijk, "Géomètre de
Ire Classe" en [P.E.] Fritsen, "Géomètre". Ze
zijn niet gedateerd, maar werden in de
Nederlandse periode alle "opgenomen en
afgemaakt", oftewel gereviseerd door
genoemde H. van Dijk. In 1812 werd Waalwijk
gemeten door dezelfde Fritsen, die zich toen
"Géomètre secondaire" noemde. Maar het
grootste deel van die gemeente werd gekar
teerd door "Mr. Van Heijst, Ingénieur
Géomètre de 1Classe". Op hem kom ik
hieronder nog terug. De kaartbladen van
Waalwijk werden alle afgemaakt door Fritsen.
In 1813 tenslotte werd Besoyen in kaart
gebracht door J. Bijnen, "Cadet Géomètre
secondaire" en B. Bijnen "l'Ainé Géomètre
secondaire". Laatstgenoemde nam ook de
herziening van alle bladen voor zijn rekening.
De originele verzamelplans van de drie
gemeenten zijn niet bewaard gebleven. Alle
originele minuutplans bevinden zich in het
Rijksarchief in 's-FIertogenbosch, kopieën
hiervan zijn in het Waalwijkse gemeentearchief
te raadplegen. Flier bevinden zich ook de bijbe
horende kadastrale leggers waaruit de eigen-
doms- en gebruikssituatie van elk perceel
vanaf 1832 te reconstrueren is.
Van Heijst3
Interessant om te weten is ook, dat de
landmeter die voor het grootste deel van
Waalwijk de opmeting en tekening van kaarten
op zich nam, uit deze plaats zelf afkomstig
was. Het betreft de eerdergenoemde Leonardus
Dominicus van Heijst. Hij werd geboren als
oudste van twee zonen van Laurentius
Leonardus van Heijst (ca. 1755- 1843) en
Afb. 2. Leonardus Dominicus van Heijst (1785-
1866) (foto collectie Gemeente Waalwijk).
Petronella Johanna Blomjous (1763- 1850).
Vader Van Heijst was timmermansbaas/
aannemer en herbergier en bovendien actief in
de gemeentepolitiek. Hij schijnt (mede-)archi-
tect van de St. Janskerk (Waterstaatskerk) van
Waalwijk te zijn geweest. Leonardus moet
zich, wellicht geïnspireerd door zijn vaders
beroep, verder hebben bekwaamd in de
(land)meetkunde. Terwijl zijn broer Franciscus
Johannes aan de Leidse universiteit genees
kunde studeerde en arts werd, werd Leonardus
Dominicus op 12 april 1806 geadmitteerd door
de Raad van Brabant tot landmeter.
Ruim een jaar later werd hij door de
Hoofdcommissie tot de Zaken der Verponding
aangesteld om met anderen onder leiding van
J.B. Adan de verpondingsmetingen van het
2 Vgl. A. Scheffer, "De landmeting in de Meierij anno 1792-1793" in: Nederlands Geodetisch Tijdschrift 6 (1976); p. 59-76; A.
Scheffer "Het Hollandse kadaster" in: Nederlands Geodetisch Tijdschrift 7 (1977) p. 17-26.
2 Het hierna volgende is hoofdzakelijk ontleend aan: P.S. Teeling, Landmeters van de kadastrering van Nederland
(z.pl. [Apeldoorn] 1984), passim: N.N., "Van Heijst" in: Nederlands Patriciaat 1973 (1989), p. 107-127; Jeroen van Oss, "Van
Heijst, Leonardus Dominicus. Vader van de gemeente" in: J.D.J, van Oss, J.M. Rosendaal. jr., H. Stevens (red., Honderdtachtig
jaar burgemeesters in Waalwijk, Baardwijk en Besoyen. Speciaalnummer De Klopkei 14 (1990) nr.3, p. 22-23.
50
