B&msHJtsiEs.
BSflJpHlSKS,.
'jJfJf/M'
i 33 ?~33T"
Afb. 5. Eerste, op gecoördineerde metingen
gebaseerde, co-tidal kaart: De Britse weten
schapper Whewell berekende het, in het midden
van de Noordzee duidelijk zichtbare, amphi-
dromische punt géén vertikale getij
beweging) dat door de Royal Navy terug
gevonden werd. (foto NIMH)
kaarten en metingen. Per haven worden onder
een kop "marées" de getijden gegeven.
Hetzelfde gold voor de Britse hydrografische
publicaties als: Directory for the navigation of
the Indian Archipelago.
Conclusies
1. De meetbasis voor de 19de eeuwse getijden-
metingen was het wereldwijde, door astro
nomen, geodeten en hydrografen ont
wikkelde triangulatienetwerk.
2. De nationale getij denmetingen werden in de
19de eeuw vanaf het hoogste wetenschappe-
oN^nËE tidesT*
T
Afb. 6. De cartouche van de Noordzeekaart
geeft een nadere uitleg en de relatie met
Lubbock. Bron: Philosophical Transactions of
the Royal Society, 1833. (foto NIMH)
lijke niveau internationaal gecoördineerd en
qua meet- en rekenmethodiek bewaakt.
3. In het Koninkrijk der Nederlanden werden
binnen de overheid de werkzaamheden van
astronomen, geodeten en hydrografen
gecoördineerd. De Lengtegraadcommissie
zorgde hiervoor in de periode van 1787 tot
1850, de professoren F. Kaiser, J.A.C.
Oudemans en H.G. van de Sande Bakhuyzen
(na de dood van Kaiser) in de periode 1850-
1879. Vanaf 1879 had de "Nederlandse
Commissie voor Graadmeting, Waterpassing
en Geodesie" hierin de leiding. De gehele
19de eeuw waakten zij over de uniformiteit
van de door astronomen, geodeten en hydro
grafen gebruikte meet- en rekenmethodiek
en zorgden ervoor dat de Nederlandse
berekeningen aansloten bij de internationale
wetenschappelijke standaard hiervoor.
4. De door Nederlandse marineofficieren/
hydrografen berekende havengetallen
verschenen vanaf 1840 ondermeer in Britse
en Franse hydrografische publicaties.
Met dank aan dr S.J. de Groot.
£*01»
r%
ON THE TUBES.'
ftr/tAl/Hy /At A>r>A//Ar/./A**t
of thf/v,
First approximation. Phil. IVans 1833
Tftt Lmrv dmwn fAiunuirk the hj/parZjóMuA/run/ arUourcCJAufZ Ht
Second appraxiinatian. Sixth wiMotB»»rdui Fhil.Tïnn.v
The Lines ftur ^"rrtarir tAe (tarnt ZtsfitJAsAmm/ or Xatn /.ttrufit/a/ It
tJi'i-c Tuit/ar Kstn/hjfunmt orHtwof'Ifüfh IVa/rr at <ty&yy tW
Thr //ottn noft*/ at Utr mut (<u IV'lfcrrtar tvZCLuMotix JUpa' Hut.Zirmt.lttti.
74
