knop naast het oculair, de teller springt weer
op nul.
Het gebruik van de Mark IX vereist van de
navigator een zeker gevoel van tijd (de meet-
intervallen moeten zo goed mogelijk gelijk
zijn) en het onderbreken van de serie na de
eerste meting teneinde de daarbij horende
aflezingen en tijd te noteren is ook een nadeel.
Een alternatieve aanpak is natuurlijk om de
spiegel in de looprichting van het hemel
lichaam enige minuten door te draaien, alle
aflezingen te noteren en vervolgens het hemel
lichaam in de bel te laten lopen, waarna een
stopwatch wordt gestart.
In 1942 werd een verbeterde versie in gebruik
genomen, de Mark IXA (Automatic). De
middelingstrommels werden vervangen door
een aan de voorzijde van de sextant gemonteerd
wind- en telwerk, waarmee na de start (eerste
meting) over exact twee tijdminuten een totaal
aantal van 60 metingen en trommelstanden
werd gemiddeld. De gemiddelde meting werd
nauwkeuriger en de aflezing gemakkelijker,
want na het stoppen van het windwerk kon de
gemiddelde waarde (die moest worden opgeteld
bij de 10°-stappen-indicator van de grote
spiegel) direct worden afgelezen. En voor de
gemiddelde tijd in GMT hoefde slechts één
minuut te worden afgetroken van de eindtijd.
(R.A.F. Navigation-Instruments Manual, Air
Publication 1743 - Volume I, Section 6, Chapter
5, Mk. IXA)
Nummerverklaring bij de afbeeldingen:
1 Linker handvat met compartiment voor
3-Volt batterij
2 Rechter handvat met aan binnenzijde
lampje voor afleesverlichting
3 Daglicht invoer t.b.v. bubble (doosniveau)
4 Grote spiegel
5 Trekker t.b.v. metingenteller en zicht-
blokkeren na zesde meting
6 Keuzewiel en indicator gekleurde zonne
glazen
7 Zelfcentrerende lichtschakelaar (naar body
toe bubble, van body af aflezen)
8 Instelwiel bubble-grootte (membraan)
9 Lamphouder voor bubble-verlichting
10 Oculair (met voor de foto verwijderde
rubber schaduwkap)
11 Nulstelling middelings(graden en minuten)
trommels
12 Resetknop trekker en ontgrendel ing ge
blokkeerde zichtlijn
13 10°-(klik)stappenstand grote spiegel
14 5°-zichtbeeldverschuiving d.m.v. geklapte
kleine spiegel
15 Metingenteller (0 - 6), shots
16 Fijnafsteller grote spiegel (0 - 9°)
17 Trommelaflezing minuten fijnafstelling
grote spiegel
18 Trommelaflezing graden fijnafstelling
grote spiegel
19 Middelingstrommelaflezingen
20 Lamphouder afleesverlichting
21 Notitie (ivorine) plaatje voor target, start,
finish, altitude
22 Verlichtingsregelaar voor bubble, draai
schijf met openingen
23 Kleine spiegel
24 Bubble, doosniveau met in grootte regel
bare bel
25 Onverzilverde spiegel, voor bubble-image
in oculair
26 Collimatiespiegel
27 Blinde plaat (in neerpositie)
28 Gekleurde zonneglazen (in neerpositie)
Afh. 1. Langsdoorsnede Mark IX met hoofd
onderdelen
80
