Mogelijk is er ook samenwerking geweest bij
de kaart van de Ruigenhilpolder. De kaart van
de polder, getekend door Jan Symonsz (afb. 1)
toont de bedijking, het hoofdwegennet en de
kavelindeling. De markies had een groot aantal
kavels verkocht aan inwoners van Zierikzee.
Bovendien was de hierboven genoemde
Werckendet raad, schepen en baljuw van
Zierikzee. Het is daarom begrijpelijk dat deze
kaart in Zierikzee was terecht gekomen en daar
bewaard is gebleven. In 1968 is deze kaart in
bruikleen afgestaan aan het Rijksarchief in
Noord-Brabant.8 Op de kaart is een schaal van
200 Steenbergse roeden aangegeven (een
Steenbergse roede is ca. 3,72 m). Verder staat
er een landmetersverklaring op de kaart, daarin
lezen we: "In dese caerte staen gheset op den
cleyne voet elck nae syn ghelegentheyt alle
houven van de nyeuwen bedyckten polder
vanden Ruygen hille ghemeten ende afgesteken
Afb. 1. Jan Symonsz - Kavelkaart van de
Ruigenhilse Polder, 1564
Afb. 2. Fragment van blad 43 van de topo
grafische kaart 1:50.000 met daarop de
Ruigenhilse Polder
by mij Jan Symonss ghesworen Lantmeter....".9
Vergelijken we deze kaart met de oudste
militaire topografische kaart (blad 43) of latere
topografische kaarten (afb. 2), dan zien we een
bijna perfecte weergave van de dijken en
hoofdwegen, maar ook de diepe kreken zijn
uitstekend ingemeten. Deze landmeter heeft in
1564 een bewonderenswaardige nauwkeurig
heid weten te bereiken, zeker als we het
betrekkelijk primitieve instrumentarium uit die
tijd in aanmerking nemen. Wat verder opvalt is
de rationele indeling in langwerpige blokken.
De renaissance-ideeën over ideale indelingen
begonnen hier duidelijk invloed te krijgen. Wie
verantwoordelijk was voor dit indelingsplan is
niet bekend. Baars is van mening dat in die tijd
de landmeters in grote lijnen voorgeschreven
kregen hoe de polder moest worden ingericht,
zodat er weinig ruimte overbleef voor eigen
initiatief.10 Op de kaart komen 44 nummers
voor met vermelding van oppervlak en namen
van eigenaars. Symonsz schrijft hierover in zijn
verklaring: "....elcke houve staet gheset met
ghetal alsoe die zy cavelynghe ghevallen syn
ende de volgerlanden daer an hoorende
hebbende tselffe ghetal...". Er zijn vier kavels
17 t/m 20) van 75 gemeten en verder 40
113
Rijksarchief Noord-Brabant, kaartenverzameling inv. nr. 289
9 Transcriptie vriendelijk beschikbaar gesteld door mevr. F. te Ras van het RA N.Br.
C. Baars - De oorspronkelijke verkaveling van de polders in het deltagebied. Landbouwkundig Tijdschrift/PT 92 (1980) nr. 12, p. 422
