Donderdag 26 oktober 2006 woonden tegen de
zestig mensen bij het KNMI in De Bilt de
donateursdag van De Hollandse Cirkel bij.
Voorzitter Herman Quee was blij met de
opkomst, die ook hoger was dan het vorige
jaar. Hij moest zijn dankwoord aan het KNMI
uitspreken in absentie van hoofddirecteur Frits
Brouwer, die zich niet wel voelde, maar
's middags toch kon verschijnen; de dank werd
uiteraard herhaald. In zijn jaaroverzicht kon de
voorzitter, als altijd, weer gestage groei
signaleren. Het aantal persoons- en bedrijfs-
donateurs was 115 resp. 24 (2005: 108 resp.
18). Naast veel vrijwilligerswerk vond uit
besteding van werkzaamheden voor de
instrumentendatabank op de webstek plaats,
zodat deze rond 1 januari 'voltooid' is.
Afb. 1. Model ijkbasis Loenermark (foto'sAdri
den Boer)
Oud RD-man Frans Jansen zou volgens de
agenda een voordracht over alleen 'IJkbasis de
Loenermark' houden, maar daar werd aan
toegevoegd 'en overige basismetingen in de 20e
eeuw in Nederland'. Dat waren er in totaal drie:
Stroe (1913), Loenermark (1957) en Afsluitdijk
(1965). Hij liet daarbij filmfragmenten zien uit
1913 en 1965, maar ook recente Google-
beelden. De Loenermark leek daarop, dankzij
het onderhoud van Het Gelders Landschap, veel
op een landingsstrip voor vliegtuigen! Getoond
werd ook een fysiek 3D-model van de basis
Loenermark. Aan het slot van de lezing
memoreerde Henk Zorn hoe hij bij de TH in
1951 aan behoud van de film van 1913 kon
bijdragen. Een ambtenaar van de gemeente
Apeldoorn beloofde dat de ijkbasis een
gemeentelijk monument zal worden en dat een
informatiebord wordt geplaatst; het 50-jarig
jubileum in 2007 is daarvoor een mooi
moment.
(De boeiende vakinhoudelijke voordracht van
Jansen zal worden gepubliceerd in nummer
2007-1 van dit tijdschrift.)
KNMI-voordrachten
Na het eerste aperitief en de lunch kon Frits
Brouwer wat kengetallen van het V&W-agent-
schap KNMI geven; 152 jaar oud, 50 miljoen
euro jaaromzet en 450 medewerkers. Trots
bleef hij op de stoel van Felix Vening Meinesz
1887-1966, hoofddirecteur van 1945-1951te
mogen zitten, maar dat bleek niet de fysieke
stoel meer te zijn. Vervolgens hield KNMI-
seismologe Femke Goudbeek een voordracht
over 'Aardbeving en tektoniek'. Aardbevingen
vinden plaats op plaatgrenzen, uit de locaties
van pakweg de laatste 50 jaar weet men waar
dat is, maar nooit wanneer. Het was voor een
professional onvermijdelijk: ze toonde ook
'leuke foto's' van aardbevingen... De webstek
knmi.nl/seismologie geeft meer informatie en
zelfs een live seismogram uit Limburg! Op een
geodetische vraag uit de zaal moest ze een
helder antwoord geven: "We doen helemaal
niks met zwaartekrachtmetingen!" Haar
collega Hans Roozekrans hield een voordracht
over 'Remote sensing bij het KNMI'. Hij legde
het onderscheid uit tussen geostationaire en
polaire weersatellieten, werkend op 36.000
resp. 850 km hoogte. De Europese Weer-
satelliet MetOp-A, die op 19 oktober succesvol
was gelanceerd, functioneerde intussen goed.
De satelliet was in de gewenste positie, de
zonnepanelen waren uitgeklapt en de satelliet
communiceerde met de grondstations. Spreker
wees er op dat weersatellieten ook voor andere
maatschappelijke doeleinden informatie geven:
A dn den Boer
135
