Afb. 6. Pijlers Loenermark 1957 door prof. Kukkamaki en prof. Honka- salo zelf geplaatst.) Omdat de twee quartz- meters die werden gebruikt voor het uitzetten per meter iets langer waren (om precies te zijn 150 micron 0,000150 m), is de afstand tussen de eerste en de laatste pijler dan ook iets groter dan de uitgezette 576 m. Met correctie van 150 micron/m dus in totaal 9 cm langer. A fb. 7. Betonnen paaltjes Loenermark Van de constructie van de 0 en 1 m-pijler en de telescooppijler is destijds een plexiglasmodel gemaakt (afb. 8). Na diverse metingen en berekeningen is de exacte lengte van de basis bepaald op 576 m, 09 cm en 2,26 mm, met een standaard afwijking van 0,04 mm. Vanwege de hoge nauwkeurigheid van de bepaalde lengte, op honderdsten van een milli meter, en het gegeven dat Nederland niet de meest stabiele ondergrond van de wereld heeft, is in oktober 1969 de ijkbasis nog een keer opnieuw gemeten. Daarbij waren wederom prof. Honkasalo en ir. Haarsma betrokken. De apparatuur die werd gebruikt was dezelfde als in 1957. Na hermeting en herberekening bleek de lengte van de ijkbasis iets af te wijken van de eerder vastgestelde lengte. Hij is nu 576 m 09 cm en 3,46 mm lang met een standaardafwijking van 0,04 mm. Door de beheerder, Het Gelders Landschap, wordt de plek goed onderhouden, waardoor de basis er vanuit de lucht uitziet als een landings strip (afb. 9). Tot 2003 werd de ijkbasis nog gebruikt door de RD om steekproefsgewijs de eigen instru menten te controleren en te toetsen of zij nog voldoen aan de gestelde specificaties. Tegen woordig gaat men geheel af op de service van de leverancier, omdat het niet meer mogelijk is om aan de digitale instrumenten zelf nog iets te kunnen regelen. Sokkia beschikt sinds eind Afb. 8. Plexiglas model van de telescoop, 0 en 1 m-pijlers ijkbasis Loenermark 8

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

De Hollandse Cirkel (DHC) | 2007 | | pagina 10