KAAKT
HOOGHEFmUnsrilAI'
AMSTELLAIB
Afb. 2. Eén van de vier kaartbladen van
Amsteiland, 1898
Restauratie
De 'moederstenen' zijn in 2005 gerestaureerd,
omdat ze na ruim 100 jaar behoorlijk waren
vervuild en aangetast. De stenen bestaan uit
kalk- en leisteen en wegen elk ca 90 kilo.
Omdat de meest optimale bewaarcondities niet
altijd bekend waren werden ze lange tijd in een
te koude en droge kelder gelegd, waardoor de
stenen brosser en kwetsbaar waren geworden.
Decennialang was ter bescherming tegen
beschadiging papier (zuurhoudend) op de
stenen geplakt met Arabische gom, waardoor
de kwaliteit van de stenen verminderde en
kleurverschillen zijn ontstaan op plaatsen waar
het papier niet goed op stenen hechtte. Na
restauratie door het Nederlands Steendruk-
museum in Valkenswaard zijn de stenen in een
goede conditie gebracht om verder verval te
voorkomen en om deze aan belangstellenden te
laten zien. De website www.steendrukmu-
seum.nl hierover: "De stenen zijn 2 maanden
bij het museum geweest om gerestaureerd te
worden door de technische dienst onder leiding
van de heer F. Homan. Na een korte periode
van acclimatiseren zijn de stenen in een
waterbed gelegd om zo de resten papier en
andere vuiligheden af te weken. Vervolgens
kon het restaureren beginnen. Het recept om
dit te doen is een geheim van de meester-
drukker. U kunt begrijpen dat het per steen
verschilt en dat het werk veel concentratie met
zich meebrengt."
Op de kaart zijn veel details zichtbaar die
inmiddels veranderd zijn. De legenda geeft aan
dat oude gebiedsgrenzen waren aangegeven en
waterstaatkundige werken, zoals (stoom)-
gemalen, bruggen, sluizen, polderpeilen,
gebouwen en water- en landwegen en topo
grafische namen. Het heraldisch wapen van
het hoogheemraadschap was destijds samen
gesteld uit de wapens van de districten,
genoemd naar gemeenten, die deel uitmaakten
van het werkgebied: Ouder-Amstel, Diemen,
Mijdrecht, Uithoorn en Baambrugge.
Voor 1874 stond het wapen van Amsterdam
er ook bij toen het ook deel uitmaakte van
Amstelland. De stenen hebben een plaats
gekregen in de nieuwbouw op de 10e verdie
ping en overwogen wordt om deze te ver
plaatsen naar de hal bij de receptie. Daar
kunnen medewerkers en bezoekers met eigen
ogen zien welke veranderingen hebben plaats
gevonden in het werkgebied èn in cartografi
sche uitgavetechnieken.
Afb. 3. Etui voor gevouwen kaart
UN nr.T
21
