Historisch nieuws: VOC-kaarten boven water
Driehonderd jaar lang lagen dertig 17° eeuwse
zeekaarten opgeborgen in de bibliotheek van
het Corpus Christi College in Oxford. Vrijwel
niemand wist van hun bestaan af. Kortgeleden
kwamen de eenentwintig VOC-kaarten en
negen Engelse kaarten boven water. Met
2,4 miljoen euro deed het Maritiem Museum
Rotterdam de grootste maritieme museale
aankoop ooit. De kaarten zijn van onschatbare
cultuurhistorische waarde. De aanwinst betreft
zogenaamde manuscriptkaarten, waarvan
veertien op perkament en zestien op papier.
Van de papieren kaarten zijn er zeven gemaakt
door Nederlandse cartografen, de overige
negen zijn van Engelse makelij. De perka
menten kaarten zijn het meest bijzonder: acht
kaarten zijn getekend door de meestercarto-
graaf van de Verenigde Oost-Indische
Compagnie, Joan Blaeu. Ter wereld zijn er
zesendertig kaarten op perkament van zijn
hand bewaard gebleven, dus in één klap bezit
het Maritiem Museum nu een kwart van dit
unieke erfgoed. De kaarten uit de 17° eeuw
vertellen over de Nederlandse expansie in
Indonesië, China, India en Sri Lanka. De
collectie verkeert in zeer goede staat. De
kleuren en details zijn wonderlijk goed be
waard gebleven; handelsnederzettingen zijn
getekend, Hollandse vlaggen wapperen,
saillante aantekeningen en naamsaanduidingen
zijn goed leesbaar. Hoe deze VOC-kaarten,
destijds beschouwd als topgeheim, in Engeland
terecht zijn gekomen, is niet bekend. Het enige
wat we op dit moment zeker weten, is dat ze
vanaf 1715 in Oxford werden bewaard en in de
vergetelheid raakten. Alle dertig kaarten
worden tot en met 9 september 2007 getoond.
De mogelijkheid om de 'Schat van Corpus
Christi' in zijn geheel te bewonderen, is
eenmalig. Om aan te geven hoe bijzonder en
waardevol deze nationale topstukken zijn, is
voor hen een echte 'schatkamer' ingericht.
Perkamenten kaart van de hand van Joan Blaeu I, gedateerd 1664. Deze kaart toont de Straat
Sunda, een belangrijke doorgang van de handelsroute tussen Java en Sumatra. Saillant detail is
het eilandje 'Dwaers op de weghwaar omheen gezeild moest worden (foto Maritiem Museum).
Adri den Boer
22
