Historisch nieuws: stokje blijkt Jacobsstaf
Voor u gelezen
Daarom vond op 7 maart bij de Röntgen
Technische Dienst onderzoek plaats. Arent Vos
en Lucas van Dijk van RACM Lelystad onder
namen op 7 maart de reis van Lelystad naar
Rozenburg. Ze namen ook een gereedschapskist
mee, die in 2001 bij een verkenning op wrak
Burgzand Noord II werd opgedoken. Mogelijk
zou deze kist nog een geheim kunnen prijsgeven.
Op een onhandige plek, namelijk diagonaal en
aan één zijde vastgekoekt in de concretie, zat een
stokje vast. Om de röntgenplaten in de kist te
kunnen zetten, moest dit stokje worden ver
wijderd. Dat lukte door het ijzer rondom heel
voorzichtig, met een heel klein beiteltje weg te
tikken. Juist dit stokje bleek nu de grote ver
rassing te bevatten. Het deel van het stokje dat
buiten de concretie stak, was erg verweerd. Men
was er van uitgegaan dat het een simpele
duimstok zou zijn, of een stokje waarmee de
inhoud van vaten kon worden gemeten. Het
blijkt echter een Jacobsstaf it betreffen. Nadat
het was schoongemaakt, kwamen een jaartal
(1658), cijfertjes en een gradenaanduiding
tevoorschijn. De staf is niet compleet; de
zogenaamde vleugels ontbreken."
Bron: www.racm.nl (15 maart 2007)
Pith Schure - La licorne. Een klein dorp in de
grote wereld, Bokhoven 2007, 19,50 (zie
www. lalicorne. nl)
Dit debuut van de auteur als schrijver van een
historische roman is een apart boek met aparte
illustraties over vooral het Brabantse Bokhoven.
Bespreken van romantiek, avontuur en
revolutionaire historie (1790-1800) past minder
in dit tijdschrift. Tot die illustraties waarvan het
boek aangeeft dat afdrukken te bestellen zijn,
behoren eigen bewerkingen van de kadastrale
kaart van Bokhoven uit 1822 en van 'oude
stafkaarten van onbekende oorsprong'. De
stichting De Hollandse Cirkel kreeg een
presentexemplaar als dank voor verstrekte
informatie. Landmeter Pieter Bijnen (Waalre
1751-1831) komt zelfs metend in het boek
voor. "In de verte nadert een stofwolk. Hij
richt de kijker op één van de meetlatten die
voor hem rechtop worden gehouden en buigt
voorover om de eerste lezing te doen: vier
komma drie, acht. In de groter wordende
stofwolk wordt hij de contouren van enkele
rijtuigen onder begeleiding van een dozijn
ruiters gewaar. Nu moet hij nog opschieten ook.
Hij draait de kijker naar de tweede meetlat,
buigt, stelt bij en meet: vijf punt twee...") De
landmeter komt nog nadrukkelijker aan de orde
in een volgend deel, aldus de auteur.
Ed Verburg en Annelies Kimpel -
Jubileumnummer Tijdinghen sept. 2006,
stichting Oud Leimuiden-Rijnsaterwoude
Lokale historische verenigingen hebben meer
aandacht voor landmeterskaarten, maar het
gebeuren in 2006 bij de stichting Oud
Leimuiden-Rijnsaterwoude is zeker ver
meldenswaard. Van 6 tot en met 15 oktober
2006 werd een varende jubileumtentoonstelling
gehouden. De boot deed Leimuiden,
Bilderdam en Rijnsaterwoude aan. Bovendeks
was een tentoonstelling van historische
kaarten, met name uit het archief van het
Hoogheemraadschap van Rijnland en Het
Noord-Hollands Archief in Haarlem. ("En
dankzij de moderne techniek is het nu mogelijk
om een tentoonstelling te organiseren met
digitale kopieeën van deze archiefstukken, die
in grootte en afbeelding exact gelijk zijn aan
de originele archiefstukken.") De Stichting
schonk aan de gemeente Jacobswoude een
kopie van de oudste kaart van Leimuiden,
zoals die te zien was op de tentoonstelling.
Deze kaart uit 1598 hangt nu in de raadszaal.
Het jubileumnummer van het kwartaalblad
Tijdinge telde dankzij sponsors 60 kleuren-
pagina's met 'vrijwel alle kaarten van de
tentoonstelling' (o.a. van Liefrinck, Dou,
Bolstra en Vis). Van de expositie was ik niet
tijdig op de hoogte, maar het blad las en
bekeek ik met grote waardering!
Adri den Boer
83
