i
Studieboek landmeetkunde van geadmitteerd land
meter Jacobus Foortse Dominicus uit Wemeldinge (Zld)
y DcsefiBoeKGcmaaivT doof
'V IV,
Theo Scheele
In de 'Verzameling aanwinsten van het Zeeuws
Archief' (1955-1999) te Middelburg bevindt
zich onder nr. 1979.87 (codenummer 33.3) een
landmeetkundig studieboek met bovenstaande
titel. Het geheel handmatig geschreven
werkstuk bevat, naast de blijkbaar toen
verplichte wiskundige en landmeetkundige
onderwerpen, ook nog enkele verslagen van
reizen die Dominicus maakte vanuit
Wemeldinge naar Amsterdam (mei 1791),
rondom Zuid-Beveland (mei 1792) en naar
Brussel en terug (juni 1823).
Het werkstuk in het Zeeuws archief is een
kopie, waarvan het origineel zich bevindt bij
een familielid, J.K. Dominicus, arts te
Middelburg, en draagt de titel 'Boekwerk over
Landmeetkunde, door Jacobus Foortse
Dominicusmet als ondertitel of toelichting:
"Desen boek gemaakt door Jacobus Foortse
Dominicus, als Geadmitteerd landmeter van
Holland, Zeeland en Vriesland en
Geëxamineert in 's Haage den 1 July 1794."
In potlood is daaraan later toegevoegd:
oud 21 jaar (afb. 1).
Voorin het boek bevindt zich intussen nog de
mededeling: "Dezen boek is door Js Dominicus
fzn te Heinkenszand geschonken aan J.K.
Dominicus Zzn te Schiedam 17 januari 1922
Dominicus deed zijn studie in dezelfde periode
als Willem Ferdinandusse, waaraan dit
tijdschrift eerder een artikeltje wijdde (De
Hollandse Cirkel 2005-3, p. 69-73). Het
werkstuk van Dominicus vertoont dan ook veel
gelijkenis met laatstgenoemde. Beide zijn
gebaseerd op de theorie van Euclides (zie
De Hollandse Cirkel 2006-3, p. 75 - 78),
gevolgd door een groot aantal praktijkvoor
beelden die een geadmitteerd landmeter kan
tegenkomen bij zijn arbeid.
Het lijkt standaard te zijn dat de studieboeken
toen begonnen en eindigden met een persoon
lijk gedicht, blijkbaar een studieopdracht.
Het introgedicht van Jacobs Foortse Dominicus
luidde:
Ik die nu ben gesintte Stigten eenen Boek
in Geve tot behulp in dat tot onderzoek
aan een die in de konstook wil geoefend
weszen
en in dit boek voortaan met onderscheid te
lesen
hem oeffene in de konst. zoveel er is vervat
en in dit kleijne werkeen wonder groten schat
ju IacoBus Foorrse Dominicus !V
W
nis Ge ad fn if leefde Landmeter^
t 12'
y Van HoLGmd "XeeLaiid en a
Vries Fand eA GeExafnuieefT!>i
Afb. 1. Desen boek...
««aggsg
lil
