TE llicfcil Afb. 7. Indirect meten van een driehoek een (vrij primitief) bootje of zwemmende eendjes. Vrij tekenen was niet de sterkste kant van Dominicus (afb. 9). Maar er komt nog wat meer kijken bij het landmeten. Er volgen aanwijzingen voor het meten van cirkelboogfiguren: Metinghe der cirkelbogen (over de pijl en de koorde, om daaruit te vinden den diameter van den heelen Ajb. 9. Om te meten onbegankelijke distantieën yft<cAoy''t,,j/ Ajb. 8. Van t meten... met winkelkruijs, enz. cirkel). Verder worden regelmatige vijf-, zes- en achthoeken (met hoekpunten liggend op de cirkelomtrek) uitgebreid toegelicht en geschetst. Als de problematiek van het opmeten (en berekenen) voldoende behandeld lijkt, volgt een moeilijker onderdeel: Van 't scheiden en deelen der landen in gelijke en/of ongelijke deelen. Veel voorbeelden zijn bedacht om de meest voorkomende praktijksituaties het hoofd te kunnen bieden. Dan volgt: Om te meten onbegangkelijke distantieën of een zoo genaamde tusschen- wijze, kaarten maken en vesting afsteken. Duidelijke schetsen maken zichtbaar hoe je van de 'onbegankelijke' afstanden de maten verkrijgt, de ene keer door het bedenken van omtrekkende constructies, de andere keer door het meten van hoeken, en soms beide (afb. 10). Hier wordt de (onbegankelijke) afstand tussen twee torens onderling gevraagd. De meting en berekening gebeurt door de hoek ACB te meten, evenals de afstand van de standplaats C tot toren A. Hoek A wordt gemakshalve als recht beschouwd, zodat hoek B het comple- \rttU- l/ 7/,:// Z/ttf'yÜ. .ïtbcijltii n r '/.O in/,,, 'Hu,,,,?t'" J'tJ/inOtif Cf! nt/ Hf '//li/ yofpti'r '///.l'lt/r /fat V .jrn/i- rnn, f,,t, r,,,;',,- /ftm/fau ff'*/ 'f n///rrtm, WÊÊÊfÊBÊÊÊÊÊÊOÊm Onéryo tdt(y£*^ ^-'f)tJ//otifitil> cf' Vyit •X'oo'i'/rii '/Z/ti/ffH.' Yfi J Y(J ,/be e/f/jot" ïfMt tH/ad of y/'A" C ftt Ütf£, rrtittrc 'f 4ouit f*- V'itiXfK* ">y tti ""j/f 7* re. ')/'.vU. ••y yy'/uoGeriS /ftft JTCfti a/**,/ fn .^tofAoeAae 'fitter; yïrqfr/or/ria*-/ i Xtf/lf /iY 01'y V f JVy' Hf/fa, ut\ /itidtx, J'e/tj 115

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

De Hollandse Cirkel (DHC) | 2007 | | pagina 33