Afb. 12. Opmeten en uitzetten van vesting werken Afb. 10. Hoekmeting bij dorp ment is van hoek C. Vervolgens wordt met behulp van de sinusregel de gevraagde afstand BC berekend. Omdat dit een al te gemakkelijke opgave lijkt is daaronder geschetst hoe de situatie er uit ziet als door inundatie het dorp niet meer direct bereikbaar is. In dat geval worden op de vaste wal twee kruisende driehoeken geconstrueerd, waarna men na het meten van twee hoeken en twee afstanden, en nu tweemaal de sinusregel, alle andere gegevens van beide driehoeken berekent, om vervolgens met behulp van de stelling van Pythagoras de gevraagde afstand tussen beide torens te berekenen. Zo zijn meerdere situaties bedacht en met tekening en berekeningen weergegeven. Verder komen aan de orde het meten van dieptes (van water), het meten der bergen (afb. 11), en het opmeten en uitzetten van vestingwerken of fortificaties (afb. 12), waarna via het hoofdstukje stereometrien en solidorum, dat is het meten van lichamen (waarmee hier inhouden worden bedoeld) de overstap wordt gemaakt naar de derde dimensie, onder andere met het berekenen van inhouden van kogels en andere regelmatige en onregelmatige lichamen. Afb. 13. Berekening waterverplaatsing met molens Afb. 11. Meten der bergen Sfv <V'y>ri' IMf JiA(' wo-'- ACB 6 CM /itt, ft AC» <"/VV yin'iu^'c^CiM.i'lü SêvP j' tMilu óy fnn> Tan' A»> n/?/,n cc,, yn,( JtUia/ ffaop ren/ Oójo*J Zat' (tru 'en/<et/i- (sbr/ytrtAy^-f r-i (,.cj tfX (t V»„ /fiti (jijf atf '".j. •t»}*-/*. mei r,.Y *-/*. y-ftu/x I wa ve 1 1(>

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

De Hollandse Cirkel (DHC) | 2007 | | pagina 34