gesitueerd. Daar werd ook door Alexander Ingles (1845-1921), havenmeester in Adelaide, de eerste getijvoorspellingsmachine (predicter) uitgevonden die in staat was na het inbrengen van de diverse getij componenten de getij - kromme op papier af te beelden. Daarmee maakte hij in 1897 een getijtafel. Voor de analyse maakte hij gebruik van waarnemingen die vier jaar tevoren waren verzameld door de Geographical Society of Australasia. Ook Brisbane had getijtafels beschikbaar sinds 1882, maar het duurde nog 9 jaren voordat de scheepvaart daarin enig vertrouwen stelde. In 1871 werd de Frans-Duitse oorlog besloten in de Spiegelzaal van Versailles met het uitroepen van het Duitse Keizerrijk waarin de diverse kleine staatjes werden verenigd. Dit had grote expansie van de Duitse handel tot gevolg en dat viel ongeveer samen met publi- katie van de harmonische methode. Toch lijkt het erop dat de Duitse Gezeitentafeln in de eerste jaren nog met de synthetische methode werden berekend. En toen men daarook overging op de harmonische methode voor de analyse en voorspellingen voor Helgoland en Wilhelmshaven bleken de resultaten toch niet zo bevredigend zodat de harmonische methode uitdrukkelijk verworpen werd voor hun vroege getijtafels. Dat is later toch wel goed gekomen. Er was intussen een extensief netwerk van correspondenten over getijden in bedrijf gekomen gedurende meer dan zestig jaar. Behalve de Europese of Engelssprekende wereld was Japan daarin een belangrijke partner met de productie van getijtafels vanaf 1900. Ook Brasilië deed daarin mee. Maar al deze producties bleven beperkt tot de eigen nationale gebieden. Op weg naar de eerste getijtafel met wereld omvattende dekking De US Coast Survey heeft na zijn oprichting in 1807 jarenlang moeten wachten op actieve leiding tot die in 1843 in de persoon van Alexander Bache (1806-67), een hoogleraar biologie, was gevonden. Hij was al correspon derend lid van de British Association for the Advancement op Science sinds 1833, en hij had de gelegenheid gekregen in Europa diverse wetenschappelijke instituten te bezoeken. Met die kennis gewapend kon hij de problematiek van de gemengde getijden aanpakken. De publicatie van getijtafels moest samengaan met die van de Nautical Almanac waarvan sinds 1811 in de VS een Abridged versie van de Admiralty werd uitgegeven. Het leek echter gewenst te komen tot een zuiver Amerikaanse almanak (waarom snap ik ook niet, WvG). Daarom werd in 1846 door Matthew Maury (1806-73) - die vooral bekendheid verwierf door de oprichting van de Internationale Meteorologische Organisatie - een verzoek gedaan aan de Astronomer Royal om hem een kopie van de 'Formule voor de berekening van de Britse Nautical Almanac' te verstrekken. Aan dit verzoek werd blijkbaar voldaan en daardoor kon vanaf 1852 de almanak met bijbehorende getijtafels in Washington worden uitgegeven. De getijgegevens waren gebaseerd op slechts 8 jaren van waarnemingen, maar Bache vond dat geen bezwaar. De publicatie werd voortgezet tot het uitbreken van de Burgeroorlog in 1861Na het einde van die oorlog in 1865 kon de publicatie worden hervat. Deze voorspellingen volgens de synthe tische methode waren de eerste in Amerika. Daarmee waren de problemen nog niet van de baan want het getij aan de Amerikaanse kust heeft een aanmerkelijk enkeldaagse compo nent. William Ferrel (1817-91), werkend bij Coast Survey en kennis genomen hebbend van de resultaten van de Indiase getijbenadering volgens de harmonische methode, ook in Europa, bouwde zijn eigen getijvoorspellings machine met 19 componenten. Daarmee verving hij vanaf 1885 de vroegere povere synthetische voorspellingen in de VS getijta fels. In 1910 kwam een nieuwe machine in gebruik met 37 componenten die uiteindelijk pas in 1966 door een electronische computer werd vervangen. De Canadezen waren de eersten om hun getij- voorspellingen gratis te verstrekken zowel aan buitenlandse regeringen als aan kranten. Deze vrijgevigheid stimuleerde de VS om actieve internationale samenwerking te zoeken op getijgebied. De regering zond brieven aan haar buitenlandse consulaten met de vraag om voorspellingen of waarnemingsreeksen van

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

De Hollandse Cirkel (DHC) | 2007 | | pagina 39