Afb. 11. Plattegrond Bergen op Zoom, door
J.B. Adan, 1783 (foto Theo Scheele)
Met kaarten van Halsteren wordt de ontwikke
ling in het landschap zichtbaar gemaakt en vanaf
1788 tot 1962 wordt perceel 18 vanaf de eerste
Adankaart gevolgd en op kadasterkaarten voort
durend uitgesplitst tot de situatie in 1962. Foto's
ernaast brengen de werkelijke situatie in beeld.
Het echte landmeetwerk
Een wand-grote afbeelding toont de 18e eeuwse
landmeter aan het werk op een tekening van
Dirk Langendijk. Van het gebruikte instrumen
tarium uit de tijd van de Adans zijn te zien: een
(halve) Hollandse Cirkel, volgens de toelichting
om horizontale hoeken mee te meten; een
prachtig opgepoetst waterpasinstrument van
omstreeks 1860, voor de metingen ten behoeve
Afb. 13. Landmeetploeg aan het werk. Naar
een tekening van Dirk Langendijk uit 1750: De
belegering van Bergen op Zoom (eigendom van
de Universiteit van Tilburg, foto Theo Scheele)
van waterkeringen en dijkaanleg; een mooi
kistje met een uitgebreide landmetersuitrusting
(meet- en tekenmateriaal), ook wel 'zwitsers
zakmes' genoemd (afb. 14). En natuurlijk
ontbreekt ook het nodige tekenmateriaal niet,
zoals een pantograaf, proportieliniaal, passers,
trekpennen en een inktwrijfbakje.
De Adans hielden van al hun opdrachten nauw
keurige registers bij, zoals blijkt uit geëtaleerde
meetregisters van Henri Adan, en van Johannes
Afb. 12. Bedijkte Augustapolder, door J.B. Adan, 1788 (foto Het Markiezenhof)
8
BOBCVLiET.
dcn-iÏRAAYBERCH,
C AARTE««irMEETINGE
den nieuwen bedydacr
AUGUSTA-P OLURR
