Astronomical observations, volume 1 for the
year 1831, zijn aanwezig in de
Universiteitsbibliotheek te Leiden.
Kolom 4 en 5, de functies superintendent GTS
en de marine surveyor general of India golden
voor heel Brits-Indië. Deze functionarissen
bleven voor de verificatie van hun rekenwerk,
het ijken van de tijd en de hoekmeetinstrumenten
afhankelijk van een sterrenwacht.
Kolom 5: Het hoofdkwartier van de marine
surveyor general was gevestigd in Calcutta.
Daniel Ross (1798-1877) had eerst in de
periode 1815-1820 de kust van China in kaart
gebracht en werd daarna overgeplaatst naar
Brits-Indië. Men noemde hem de "Father of
Indian surveys
Geodeten kwamen doorgaans uit het officieren
korps van de Artillerie en de marine surveyor
general, een hydrograaf, was een zeeofficier van
de Royal Navy. Kortom, de gehele wereldwijde
triangulatie was een overheidsaangelegenheid.
Voor Nederlandse hydrografen, werkzaam in
Nederlands-Indië, was de sterrenwacht van
Calcutta het dichtstbij. Er werden daarom
chronometerreizen van Batavia naar Calcutta
en weer terug gemaakt.8 Singapore was in
1819 onder Brits gezag gekomen en T.S.B.
Raffles (1781-1826), de stichter van deze
Britse kolonie, ontwikkelde Singapore al snel
tot een der grootste wereldhavens. Voor het
vastleggen van de rijksgrenzen werden chrono
meterreizen van Batavia naar Singapore, met
de vlaggenmast van het Fort Canning als
triangulatiepunt, en weer terug gemaakt. De
door Daniel Ross opgenomen kaart van
Singapore werd in 1827 als BA-kaart uit
gegeven. Vervolgens werd John Turnbull
Thomson 1821 -1884) voor de periode 1841-
1853 aangesteld als eerste Government-
surveyor, om de kaarten van Ross te verifiëren
en te verbeteren.
De eerste twee vuurtorens van Singapore
waren het licht op Fort Canning en de
vuurtoren genaamd Raffles, die vanaf 1833 de
aanlooproute naar de haven van Singapore
markeerde. Een derde vuurtoren, genaamd
Horsburgh, diende vanaf 1851 als het belang
rijkste meetbaken in de oostelijke zeeweg naar
Singapore en Riouw. In Nederlands-Indië
werd, in navolging van de Britse koloniën, in
de tweede helft van de negentiende eeuw
gestart met het plaatsen van vuurtorens.9
De hydrografische werkzaamheden in Brits-
Indië werden in de periode 1839-1844 gestaakt.
Australië kreeg, om een tegenwicht aan de
Franse en Nederlandse invloedssferen te geven,
prioriteit boven Brits-Indië.
De triangulatie van Australië
De belangrijkste zeeweg van Batavia naar
Sydney liep door 's werelds gevaarlijkste
Afb. 6. De plattegrond van de sterrenwacht van
Paramatta. Bron: Philosophical Transactions
(1827)
17
PARAMATTA OBSKRVATOHV
H.D.A. Smits, Lengte van de tijdbal te Batavia, afgeleid van die van den tijdbal te Calcutta, in: Natuurkundig Tijdschrift voor
Nederlandsch-lndië (1851), p. 27-31
J.A.C. Oudemans. Hernieuwde bepaling van de lengte van Batavia. (1856)
Eric Tagliacozzo, The lit Archipelago. Coast lighting and the Imperial optic in insulair Southeast Asia 1860-1910, in: Technology
and Culture 46 (2005), p. 306-328
