'dNsJ drie wegen van St Annaparochie waaraan bedrijven zijn gesticht. Voor de beide dorpen St Jacobiparochie en O.L Vrouwenparochie gaat deze stelling niet geheel op, omdat de beide buitenste wegen van die dorpen niet of deels niet zijn aangelegd. Het bleek echter, dat daar in het veld ter plaatse van geplande, maar niet aangelegde, wegen wel boerderijen zijn gebouwd. In een latere studie noemde Van der Linde de diepte van 720 roeden eveneens. Die kaveldiepte zou zijn gebaseerd op het gebruik van een tien-voetsroede met een voetlengte van 0,3125. Uit deze voetlengte van 0,3125 kon een 12-voetsroede berekend worden van 3,75 meter. In It Beaken is beschreven, dat de conclusie kon worden getrokken, dat destijds deze berekende roede van 3,75 meter ook bij het uitmeten van de wegen van Het Bildt gebruikt is. Deze stelling werd door de volgende berekening bevestigd: Wanneer de totale breedte van het model van de kavel stroken ad 8318 meter gedeeld wordt door de toch nu wel vaststaande som van 2220 roeden (5 x 360 420) is de uitkomst eveneens 3,75 m. Dit resultaat zou wel eens een hoge mate van precisie kunnen hebben. Immers, de aan de Topografische kaart 1:25.000 ontleende breedtemaat van totaal 8318 meters heeft toch wel een precisie die ligt in de orde van grootte van een kleine 10 meter. Controle op de betrouwbaarheid van deze 1 L 7-rö Afb. 4. Fragment van de schetskaart op de originele schaal 'op duimbreedte berekening gaf het volgende resultaat: Wanneer de eerder genoemde dorpsmaat van 720 roeden gedeeld wordt op de som van 2 standaard breedten ad 2 x 1347 2694 meter, resulteert dat in een roede met een lengte van 3,74 meter. De combinaties van de kavelstroken A/B en D/E hebben een aan de Topografische kaart 1:25.000 ontleende breedte van respectievelijk 2696 en 2695 meters. Wanneer boven genoemde breedten gedeeld worden door de eerder genoemde roedelengte van 3,75 meter, is de uitkomst van beide breedten 719 roeden. Deze berekende dorpsmaat van Het Bildt van bijna 720 roeden is een maat zoals die ook al eerder werd vermeld als een kaveldiepte van tijdens de middeleeuwen uitgemeten 'coop- nederzettingen' van dorpsbehorens van de Hollands-Utrechtse veengebieden en van noord-Niedersaksen. Uit de resultaten van het eerder beschreven onderzoek is derhalve gebleken, dat er analoog hieraan ook in Het Bildt een gemiddelde kavelstrook met een breedte van 360 roeden is uitgezet met behulp van een Hollandse roede ter lengte van 3,75 meter, bestaande uit 12 voeten van 0,3125 meter. In noord-west Overijssel komen hier en daar ook kaveldieptes voor van ongeveer 1350 meter, wat eveneens wijst op het destijds uitmeten van kaveldieptes van 360 roeden. Heel duidelijk was dat zichtbaar in de kavel diepte van het dorpsgebied van het Zuiderzee dorp Blankenham. Ter plaatse van de kerk van Blankenham kan de kaveldiepte tussen de Zuiderzeedijk en de dijk die de grens vormt met de oostelijk gelegen veengebieden, op de kaart 1:25.000 van de 'Grote Historische Atlas van Overijssel', gemeten worden op 1350 meter. Deze kaveldiepte komt vrijwel exact overeen met de eerder genoemde gemeten gemiddelde maat van 1347 meter van het Bildt. Hieruit blijkt overduidelijk dat er naast een kaveldiepte van 720 roeden in de middel eeuwen bij de occupatie van venen ook kavel- diepten van 360 roeden zijn uitgemeten. De conclusie luidt, dat bij de occupatie in Blankenham een kaveldiepte van 1350 3,75 360 roeden werd uitgemeten. Deze kaveldiepte is eveneens de maat geweest van de destijds uitgemeten breedten van de Bildtse kavel stroken. t i 27

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

De Hollandse Cirkel (DHC) | 2008 | | pagina 29