I
De Adan-familie tentoongesteld
Theo Scheele
Met een gezamenlijke productie van meer dan
1000 kaarten die drie generaties landmeters
met de naam Adan hebben volbracht, kun je
stellen dat de naam Adan duidelijk 'op de kaart
is gezet'. Het Historisch Centrum Het
Markiezenhof in Bergen op Zoom had tot taak,
met een selectie uit die ruim 1000 juweeltjes,
een mooi beeld te creëren voor zowel vak
mensen als 'Jan Publiek'. Die laatste categorie
werd gelokt met de wervende slogan: 'West-
Brabant a la cartemet de toevoeging: 'drie
generaties landmeters Adan(zie p. 1).
Op twee plaatsen werd de uitstalling van het
cartografisch erfgoed opgezet: Het Markiezen
hof in Bergen op Zoom en het Tongerlohuys in
Roosendaal. In een door cartograaf Martijn
Storms geredigeerd boekwerk van 284 blad
zijden worden zowel het tentoongestelde
cartografisch materiaal als de afkomst en het
leven van de familie Adan uitgebreid belicht.
Heel duidelijk allebei, maar het kost wel enig
zoekwerk om uit de veelheid van informatie de
verschillende Adans uit elkaar te houden,
temeer daar gewoontegetrouw (voor die tijd)
na elke generatie dezelfde voornamen weer
terugkomen. Zo komen we uit beeld en
geschrift te weten welke belangrijke landmeet
kundig-cartografische rol de familie heeft
gespeeld tussen circa 1730 en 1840, en ook
hoe rijk ze daarvan zijn geworden. Maar
bovenal brengt de nalatenschap van de Adans
de ontwikkeling in beeld van het particuliere
landmetersberoep naar een formeel uniform
Kadaster.
Opening
Zaterdag 15 december 2007 werd de expositie
officieel geopend in de St. Janskerk in
Roosendaal. Een kerk vol geïnteresseerde
belangstellenden (waaronder een aantal af
stammelingen van de Adans) genoot van de
puntige verhandelingen van een drietal
sprekers, ingeleid door gemeente-archivaris
Joss Hopstaken, die vond dat deze historische
plek (de in 1468 gestichte St. Janskerk) uit
stekend aansloot bij de historische waarde van
de erfenis van de familie Adan: een grote
hoeveelheid kaartmateriaal, waarmee een beeld
is achtergelaten van de uiterlijke verschijnselen
van het Brabantse leven in de 18e eeuw.
jom esi spi
Afb. 1. Generale Domeinkaart van een deel van het Markiezaat van Bergen op Zoom (Zuidkwartier),
met de eigendommen van de markies, door J.B. Adan, 1785 (foto Het Markiezenhof)
2
ma rees.
Ie jNCKELEN NOOltliJ
Polder
/.uydlamli.
