De expositie in Het Markiezenhof
De expositie in dit fraaie middeleeuwse stads-
paleis opent met het tonen van een serie
hoekkaarten van het Landboek van
Steenbergen. Via een viewer kunnen de
20 hoekkaarten, vervaardigd door J.B. Adan en
C. van Diepenbeek, stuk voor stuk op het
scherm worden bewonderd, daarbij geholpen
door een uitleg dat hoekkaarten, als onderdeel
van een heerlijkheid, dienden voor de belasting
heffing door de landsheer. Daarnaast wordt
uitgelegd dat het vak landmeten in de 18e
eeuw een zaak was van hoeken en afstanden
meten en het toepassen van driehoeksmeting
en dat het maken van hoekkaarten eigenlijk de
kern vormt van het oeuvre van de Adans.
Overzichtskaarten van de heerlijkheid van
Putte, Ossendrecht en Huybergen illustreren
het verhaal, dat uitlegt dat van elke heerlijkheid
een overzichtskaart werd gemaakt en dat de
hoekkaarten de details weergeven, zoals de
oppervlakte van de percelen. Nog gedetail
leerder zijn de kaarten van afzonderlijke
hofsteden of buitens, zoals het huis en erf van
drossaard Morin.
Afb. 9. Het Markiezenhof, gevel met uitnodiging
voor de Adan-expositie (foto Theo Scheele)
Afb. 10. Huis en tuin van drossaard Morin te
Ossendrecht, door H. Adan, 1749 (foto Het
Markiezenhof)
Van de heerlijkheden Zuidgeest en Woensdrecht
worden de overzichtskaart, hoekkaarten en
kadastrale kaarten van hetzelfde gebied naast
elkaar getoond. In de vitrine eronder liggen de
cijnsregisters (met namen van eigenaren,
oppervlakte en andere cijnsgegevens).
Maar dat de Adans meer te bieden hebben
wordt duidelijk uit de fraaie gedetailleerde
stadsplattegronden (Steenbergen en Bergen op
Zoom) en een serie kaarten waaruit blijkt dat
de Adans zich ook bezighielden met water
beheer, inundaties en het in kaart brengen van
de gevolgen van de belegering van de stad
Bergen op Zoom met bombardementen (1747).
Tekeningen tonen de daaruit voortvloeiende
verwoestingen.
Ook hielden de Adans zich bezig met bedij
kingen, inpolderingen en ontginningen
(Augustapolder, Drievriendenpolder) en niet te
vergeten de wegenbouw (afb. 12). In navolging
van de Belgische steenweg Brugge-Menen
(waarin oom Laurent uit Brussel een belang
rijke rol speelde), werd hier de Postweg Putte-
Steenbergen ontworpen en aangelegd. Het
resultaat is te zien in een langgerekte kaart.
iiuM V
V
v
V
Ht-TV*
i «Um
