China Squadron van zo'n 70 schepen
prominent aanwezig was.10 In het China
Squadron bevonden zich de navolgende hydro
grafische opnemingsvaartuigen: HMS Starling,
Plover, Modeste en Clio en, ter ondersteuning
hiervan, de stoomvaartuigen Phlegethon en
Medusa. In het Aziatische deel van de aarde
werden hydro-/geografische metingen in de
kustwateren en op de wal binnen schootsbereik
van het eigen scheepsgeschut en met rug
dekking van mariniers uitgevoerd (afb. 4).
De belangrijkste mijlpaal van deze periode was
het Verdrag van Nanking, getekend aan boord
van HMS Cornwallis op 29 augustus 1842. Het
bleef niet bij de Chinese kust en in 1846 werd
het strategisch gelegen eiland Labuan, voor de
noordwest kust van Borneo door de Britten
veroverd.11
In het hele proces van het maken van steeds
nauwkeuriger hydrografische kaarten zien we in
de Nederlandse aanpak grote overeenkomsten
met de aanpak van de Royal Navy. De Britse
Marine beschikte aan boord van haar schepen
over Chinese kaarten waarmee ze bij hun hydro
grafische opnames vele originele, Chinese
Afb. 6. Japanse tekening van KTZ Coops, op
een olifant tijdens zijn Japan bezoek in 1844
geografische namen handhaafden (afb. 1).
Zowel de atlas van Siebold, Atlas von Land- und
Seekarten vom Japanischen Reiche. (1851) als
enkele jaren daarna die van Melvill van Cambee,
Algemeene atlas van Nederlandsch-Indië (1853-
1862), sluiten naadloos aan bij wat de Franse en
Britse Hydrografische diensten over de Java-, de
Chinese- en de Japansezee publiceerden. Alle
trigonometrisch opgenomen kaarten hadden
immers dezelfde wetenschappelijke grondslag en
gingen van dezelfde basispunten uit.12
I
Canton, Hong-Kong
HMS Blossom 1827 Capt F.W. Beechey.
HMS Sulpher 1841 Capt E. Belcher
2
Amoy
Op 26 augustus 1841 Brits-Chinees treffen. HMS Plover
1843 Capt R. Collinson en HMS Starling Capt H. Kellett.
3
Foochow
Geopend juni 1844. HMS Nimrod Capt R. Collinson
4
Ningpo of Ningbo
Geopend 1843. Chusan eilandengroep Capt R. Collinson
5
Shanghai met de haven
Woosung
HMS Conway 1840 Capt R.D. Bethume, Mouth of the
Yangtse-Kiang. HMS Bonetta 1844 Capt R. Collinson.
Tabel 3: De Britse verdragshavens anno 1842. Hydrografische opnames en -kaarten
10 W.C. Costin. Great Britain and China 1833-1860 (1968)
Gerald S. Gramham. The China station, war and diplomacy 1830-1860 (1978)
11 James Brooke. Narrative of events in Borneo and Celebes down to the occupation of Labuan (1848)
F.E. Forbes. Five years in China 1842-1847 with an account of the occupation of the islands Labuan and Borneo by HM Forces
(1848) [Forbes was commandant van HMS Bonetta.]
12 Siebold verklaart zijn basispunten in: Geschichte der Entdeckungen im Seegebiete von Japan nebst Erklarung des Atlas von
Land- und Seekarten vom Japanische Reiche und dessen Schutzlandern.(1852). Afgekort: Siebolds Erklarung.
Melvill van Carnbee doet hetzelfde in ondermeer Kort rapport over de wijze van zamenstelling der kaart van het eiland Java en
vaarwaters rond dezelfde (1845), in zijn Zeemansgids van Java en verder in het door hem geredigeerde vaktijdschrift Le
Moniteur onder de titel: "Cosmographie. Observations Géo- Hydrographiques", afgekort: Melvills Cosmographie.
8')
