"De Gleunige was 'n spook dat met 'n groot
geknaster as veur oet een sprang, a j te dichte
der bi-j kwammen Is hier "De Gleunige het
spookbeeld van een onrechtvaardige landmeter,
die als zijn maat "De Laöksteenverlègger" ten
eeuwigen dage gedoemd is rond te dolen op
essen en heidevelden van Oost Nederland? Het
zou mogelijk het lot kunnen zijn van iemand
die niet integer als landmeter of eigenaar te
velde werkzaam is. Het waren niet alleen grote
kéien die benut werden voor het markeren van
markegrenzen. Ook eeuwenoude eiken of
linden werden vanwege hun hechtheid en
sterkte benut als markegrenspunten Op deze
sterke houten grensverzekeringen als het
hieronder afgebeelde grenspuntnummer
32.3335.36 hadden de "laóksteenverlèggers
zeker geen vat (afb 3.).
Toch was de ligging van de markegrenzen,
waarvan de begrenzing was aangegeven met
markestenen, eeuwenlang een bron van
conflicten. Zo ook in 1635, waarbij tussen de
Afb. 3. De lindeboom die als "Viermarkenboom
aan de noordzijde van Enschede de marke
grenzen tussen de vier Twentse Marken Groot
Driene, Twekkelo, Esmarke en Lonneker
markeerde
markegenoten van de marken Rossum en De
Lutte een geschil ontstond doordat de marke
genoten van Rossum de laaksteen bij
"Rhaederbeecke hadden omgeworpen. De
boeren van De Lutte richtten hem weer op,
waarna de Rossumer boeren opnieuw deze
markesteen plat gooiden, hetgeen zich diverse
keren herhaalde. Het liep uit op een kleine
veldslag, waarvan de "Rhaedermanne" de
overwinning claimden. Maar door goed overleg
kwam men er echter uit, want een jaar later
werd de laaksteen opnieuw geplaatst en wel nu
"in 't midden der questieuze gronden, aan de
voerwech nar boer Rhaederbecke
De volksoverlevering zegt nog dat tussen
Rossum en het "rood steenke (de laaksteen)
spoken verschijnen die met hun kettingen
rammelen. Waren het dan de "Gleunigen die
dit lawaai maakten? Dit wellicht omdat
degenen die de overtreding begaan hadden
markestenen te verplaatsen nooit in hun graven
rust zouden kunnen vinden. Ook hier worden
kennelijk deze markegenoten, evenals de
"Vaalschen Laandmetters", bestraft. De
markegenoten van Lhee en Spier riepen de
hulp van twee landmeters in om hun dreigende
conflict over de juiste ligging van hun marke-
grens te beslechten. Uit ieder dorp vertrokken
gelijktijdig de landmeters teneinde op de plek
waar zij elkaar zouden ontmoeten de marke-
grens vast te stellen; als de boeren van De
Lutte en Rossum ook op die wijze in het
midden de grens vaststelden, en dus halver
wege de twee dorpen, eerlijker zou het niet
kunnen zijn! De landmeters lesten hun grote
dorst echter niet met heidewater, maar met
alcohol, zodat zij al kibbelend de betreffende
grens een ietwat vreemd verloop gaven. Sedert
die tijd hebben deze markegronden de naam
Kibbelhoek gekregen. Mogelijk wordt men
men tijdens een bezoek aan heidevelden in
Oost Nederland nog iets gewaar van spook
achtige geluiden van de hiervoor beschreven
veldslag en het gekibbel van niet-integere
landmeters. Hier en daar in Oost Nederland
zijn de markestenen, oude eiken of palen nog
getuigen van een agrarisch verleden dat was
gebaseerd op zelfvoorziening. Hierin speelden
de markebesturen een grote rol voor het
bewaken van de eigen belangen van de marke.
Om die reden waren de grensaanduidingen van
102
