Parlevliet om herinventarisatie vroeg om "in de
directiekamers op de vensterbanken en in de
hal in vitrines instrumenten tentoon te stellen
en dit instrumentarium te voorzien van enige
tekstuele uitleg."
(Adri den Boer)
Kadastermuseum in Arnhem
Op uitnodiging van oprichter-conservator
suppoost-fondsenwerver Zacharias Klaasse,
brachten Thom Zwagers en Daan de Ligt een
bezoek aan het Kadastermuseum te Arnhem
Vol enthousiasme toonde Zacharias Klaasse
zijn almaar groeiende verzameling kadastrale
oudheden. En het moet gezegd, dit museum is
een waar lustoord voor iedereen die belang
stelling heeft voor het verleden van het
Kadaster. Tijdens de rondleiding zagen we ook
weer de registers en andere zaken terug die
door Zuidwest aan het museum zijn geleverd.
Hierbij een oproep om waardevolle oude
kadasterspullen vooral niet weg te gooien,
maar te leveren aan het museum.
(www.zuidwester. blogse. nl/log/bezoek-aan-het-
kadastermuseum.html)
Afb. 4. Kadastermuseum in Arnhem (foto
website)
RCG-instrumenten terug in Delft
Medio 2008 zijn de instrumenten van de
Rijkscommissie voor Geodesie 'teruggekeerd'
naar nu het depot van het Techniek Museum
Delft (TMD). Ze waren eerder in bruikleen bij
Museum Boerhaave in Leiden. Afgebeeld is
onder andere de Wanschaff RD II, waarmee de
triangulatie vanaf 1885 is uitgevoerd. De RD I
is, zoals bekend, door het TMD uitgeleend aan
Afb. 5. Drie RCG-instrumenten terug (foto
Lennard Scholtz TMD)
het Kadaster in Apeldoorn. De RD II komt als
museaal instrument nog niet voor in de data
bank van De Hollandse Cirkel.
Zowel de RD I als de RD II zijn alleen geschikt
voor het het meten van horizontale richtingen.
Het ruiterniveau (alhidadeniveau), de kijker en
de afleesmicroscopen zijn afneembaar. De
diameter van de horizontale rand is 35 cm. Aan
het einde van beide afleesmicroscopen zijn
borsteltjes bevestigd. De theodoliet is gebruikt
bij de Rijksdriehoeksmeting van Nederland in
de periode 1886-1904 (primaire meting).
Ook de nummer 6 van J. Wanschaff is terug;
een theodoliet voor het meten van horizontale
richtingen. De diameter van de horizontale
rand is 21 cm. De theodoliet is gebruikt bij de
Rijksdriehoeksmeting van Nederland in de
periode 1886-1928 (secondaire meting). De
eerste as met de alhidade en de kijker (oculair)
zijn gemerkt met een 6.
Verder betreft het een kleine theodoliet met
inscriptie Ru.Ml.
Ter informatie: Julius Wanschaff (27 mei 1844 -
20 september 1903), een precisie-instrument-
maker, opende zijn bedrijf in 1872 in Berlijn.
Zijn zoon Herman Wanschaff voegde zich rond
1900 bij zijn vader in het bedrijf en ging later
verder onder zijn eigen naam. Het bedrijf
Wanschaff werd rond 1922, samen met de
bedrijven van Otto Töpfer Sohn en Hans
Heele, overgenomen door het bedrijf van Carl
Bamberg en ging verder onder de naam
Askania Werke AG.
(Joop Gravesteijn)
109
