Voor u gelezen
Leendert van der Ent, 150 jaar goed in zicht.
1858-2008 Optronica kennis-en servicecen
trum, 120pagina's, ISBN978-90-9022606-4,
niet in de handel
"Wat opvalt is dat de visie en gedrevenheid van
professor Kaiser al die tijd in de organisatie is
blijven voortbestaan." Die zin uit het voor
woord van 'algeheel manager' Jan de Winter is
voorin het boek ook paginagroot op een
blauwe ondergrond afgedrukt. Historicus en
wetenschapsjournalist drs Leendert van der Ent
zei bij de aanbieding dat de samenstelling van
dit jubileumboek een feest voor hem was en
dat is te zien ook. Het werk heeft prachtige
foto's, een royaal formaat, is gebonden en heeft
een stofomslag. Uit de inhoud blijkt dat er vóór
1858 toch ook een 'Beheerder en Bewaarder
van 's Rijks Zee-instrumenten' was, de
Amsterdamse lector in de wis- en zeevaart
kunde Jacob Swart. Die slaagde er niet in met
de hem ter beschikking staande geringe
middelen een omslag in onderzoek, beheer en
onderhoud door te voeren, en hij kreeg, toen
Kaiser werd benoemd, eervol ontslag. Boeiend
staan allerlei ontwikkelingen beschreven,
bijvoorbeeld die over vroege optische afstand
meters. Er waren drie typen: de coïncidentie-,
invert- en stereoscopische afstandmeter. Hoe
verder de 'ogen' van de stereoscopische
afstandmeter uit elkaar stonden, hoe groter de
basis, en des te preciezer de afstandschatting.
In de praktijk benutte de Marine afstandmeters
met een basis van 2,74 meter en zelfs van zes
meter!
Illustratief is een opsomming van taken en
afdelingen uit de jaren dertig. Een fragment
(zonder verwijzing naar de Dienst der
Hydrografie): "Het beheer van de z.g. kaarten-
kamer, dit wil zeggen de zorg voor zeekaarten,
navigatorische boekwerken, meteorologische
en oceanografische bescheiden, enz." Voor
landmeters is er herkenning en verwondering.
Paginagroot is bijvoorbeeld een oude foto van
vaklui met een instrument op een driepoot op
een toch deinend schip. "Meetploeg aan boord
voor het bepalen van de midscheepslijn", aldus
het bijschrift.
Conventionele optiek werd aangevuld met
helderheidsversterking, thermisch infrarood en
lasertechnieken. De binnen de optica af
gestudeerde natuurkundige generaal-majoor ir.
Lex Besselink gaf achterin het boek zijn visie
op het complex aan samenhangende ont
wikkelingen.
Het boek geeft een goed beeld van wat het
optiekbedrijf voor Defensie betekende en
welke belangrijke rol er in de toekomst nog
voor Optronica is weggelegd.
Het bedrijf lijkt steeds goed voor de historie te
hebben gezorgd. Bij het eeuwfeest in 1958
verscheen al een boek, gevolgd door een
geschiedenis in 1979 en bijvoorbeeld in 2002
nog: J.M. de Wit en J.M. Mohrmann, Inventaris
van de collectie Marine Electronisch en
Optisch Bedrijf (MEOB) 1858-2000.
Adri den Boer
1858-2008 Optronica kennis- en servicecentrum
