latiepunten bij de Britse en Franse overheid en
daarmee bij de rest van de wereld terecht
kwamen en hoe in dit proces Nederlandse
land- en zee-officieren Japan op de trigono
metrische kaart zetten.7
Toelichting op tabel 1:
Kolom 1Engelstalige editie 1 t/m 9 van de
Britse hydrograaf Captain James Horsburgh
1762-1836). In 1810 was Horsburgh door de
Admiraliteit benoemd tot "Hydrographer of the
East India Company", welke functie hij tot zijn
dood bleef vervullen. Na zijn dood werd de India
Directory in vijf edities onder zijn naam uit-
Afb. 3. Kaartje met de Verdragshavens - hand
geschreven - genummerd 1 t/m 5 (zie tabel 3).
De dikke zwarte strepen zijn de douane
districten. De gestippelde rondjes zijn vuur
torens ca 1865.
gegeven. In de negende editie, van de hydrograaf
Commander A. Dundas Taylor, staat droogjes
vermeld: "founded upon the work of James
Horsburgh". Taylor was toen "Superintendant of
the Marine Surveys" te Calcutta.
De hydrografische kaarten van Nederlands
Oost-Indië (NOI), opgenomen onder supervisie
van Horsburgh, stammen uit de Britse tussen
periode van 1811 tot 1816 van Thomas
Stamford Raffles (1781-1826).8
Kolom 2,3 en 4: H. James Horsburgh
Kolom 3: A. J.B.N. d'Après de Mannevillette
(1707-1780). Zijn tweede editie Routier
générale des cötes des Indes Orientales et de
la Chine (1775).
Fr. ed. de Franse editie van Horsburgh.
Laplace 1835 C.P.T. Laplace (1793-1875),
Voyage autour du monde par les mers de l 'Inde
et de la Chine (1835). Zijn tweede wereld-/
chronometerreis (1836-1840), maakte hij als
commandant van de Artémise.
Darondeau 1842 B.H. Darondeau (1805-
1869). Dit was een Frans marine-officier/
hydrografisch ingenieur, die als lid van het
Bureau des Longitudes aan de derde Franse
Horsburgh-editie meewerkte. Zijn metingen
tijdens de wereld-/chronometerreis met het
korvet La Bonite zijn terug te vinden in Voyage
autour du Monde exécuté pendant les années
1836 et 1837 sur la corvette La Bonite (1842).
Op het einde van zijn leven, van 1865 tot 1869,
was hij Chef der Hydrografie.
Darondeau 1855 Description des cötes de
Chine, des instructions sur les mèrs de l 'Inde.
Sallot des Noyers 1867 Instructions sur les
iles et les passages du Grand Archipel d 'Asie.
Uitgegeven door het Dépot des cartes et plans
de la Marine.
Kolom 4: MSS kaarten Marine School
Semarang. Lokaal werden hier trigonometrische
berekeningen uitgevoerd. Deze kaarten worden
ook wel MSS-kaarten genoemd.
K. D.H. Kolff (1800-1843), Kaart van
Nieuw-Guinea, opgenomen met Zr.Ms. Triton
en Dourga in 1826.
M. 1837 R Melvill van Carnbee, Kaart van
de Riouw Archipel 1837.
GulfiftlthiU
1^1LfT -Jl
I f Lvr\% •s*a?',o,0
s:
Coast of China.
Iv
L
T.iuchiu Group J
SMf!
t ■VX'T Cup* uf t'oi mota. j j
7 Dit artikel sluit aan bij mijn eerdere publicaties in Tijdschrift voor Zeegeschiedenis 22 (2003)1, De Hollandse Cirkel 2003-3,
2004-3, 2006-3, 2006-4, 2007-2 en 2008-1, Caert Thresoor 2006-3 en het TIJDschrift maart 2008.
T.S. Raffles, The history of Java. (1817). Hierin een aanhangsel over Deshima en de Japanse handel
86
