Toelichting op tabel 1:
In 1828 heeft, chronologisch gezien, de astro
noom F.X. von Zach 1754-1832) het eerste,
19de- eeuwse vuurtorenoverzicht gegeven op
basis van nauwkeurige astronomische plaats
bepaling. Het betreft hier de vuurtorens in het
Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Von Zach
redigeerde het vaktijdschrift Monatliche
Correspondenz, waarin, in samenhang met
elkaar, zowel de metingen van astronomen en
geodeten als hydrografen gepubliceerd werden.
Von Zach's publicaties zijn van belang voor de
zich snel uitbreidende wereldwijde driehoeks
meting.3 Na Von Zach's dood werd het vanaf
1832 door de Royal Navy betaalde en geredi
geerde vaktijdschrift Nautical Magazine een
belangrijke primaire bron voor vuurtorengege-
vens. Nog in datzelfde jaar verscheen ook in
Frankrijk een vuurtorenoverzicht van de
"Direction General des Ponts et Chaussés et
des Mines". In Nederland verscheen
Beschrijving der kustverlichtingen in het
Koninkrijk der Nederlanden (1838).
Kolom 1In de nationale Lengtegraad
commissie kwamen astronomen, geodeten en
hydrografen bij elkaar. Geodeten waren
doorgaans Landmacht-ingenieurs en de hydro
grafen Marineofficieren.
Kolom 2: Het Trinity House bestond weliswaar
al vanaf 1514, maar door de reorganisatie van
1836 werden hier formeel ook alle vuurtorens
en kustverlichting in de koloniën aan toege
voegd, waarbij de Royal Navy haar leidende rol
in het bestuur bleef houden.
G.A. Airy (1801-1892) was de zevende
Astronomer Royal. In zijn ambtsperiode werd
veel aandacht besteed aan het beschrijven van
sterren, met name de waarnemingen op het
zuidelijk halfrond werden door hem gecoördi
neerd en nauwkeurig gecatalogiseerd. De
Britse sterrencatalogi gaven de toon aan bij de
snel toenemende nauwkeurigheid van de op
astronomische plaatsbepaling berustende
driehoeksmetingen.
John Purdy (1773-1843) schreef als analist van
hydrografische gegevens: The Columbian
Navigator or Sailing Directory for the
American Coast and the West-Indies, eerste
editie 1817, tweede editie 1839.
A.G. Findlay (1812-1875) was evenals Purdy
een analist. Beiden waren, na elkaar, bij
dezelfde uitgever in dienst en maakten gebruik
van de (trigonometrische) meetgegevens van
de Royal Navy. Findlay ging door met het
verbeteren en aanvullen van Purdy's
Columbian Navigator. Findlay's eerste, daarna
jaarlijks uitgegeven Lighthouses of the world,
verscheen in 1861.
Kolom 3: C.F. Beautemps-Beaupré (1766-
1854) was in zijn periode 's werelds meest
invloedrijke hydrograaf en wordt ook wel "Le
père de l'hydrographie moderne" genoemd.
Prof. D.F.J. Arago (1786-1853) was een Frans
astronoom en geodeet, sinds 1805 verbonden
aan de Lengtegraadcommissie en een tijdge
noot van de astronomen G.A. Airy en F. Kaiser.
P.J. Coulier marineofficier/hydrograaf schreef
Tables des principales positions géonomiques
du globe 1828), vervolgens Le Guide des
marins pendant la navigation nocturne, 1833-
1867) dertien edities. Van zijn Discription
générale des phares et fanaux du globe
verschenen vanaf 1838 bijna jaarlijks nieuwe
edities, in 1852 de 10de en in 1864 kwam de
17de, geheel bijgewerkte, editie uit.
Atlas générale des phares et fanaux d 1'usage
des navigateurs. (1844-1847)
Kolom 4: G.A. Tindal (1805-1880) en Jacob
Swart (1796-1866) redigeerden samen het
vaktijdschrift Verhandelingen en berigten. In
de periode 1841 -1850 Tindal en Swart en van
1851 tot 1858 alleen Jacob Swart.4
J. Modera (1803-1866), was een marineoffi
cier/hydrograaf die vele kaarten geconstrueerd
en een Zeemansgids voor West-Indië (1843)
geschreven heeft.
3 De astronomen vervolgden met hun eigen vaktijdschriften, zoals: Astronomische Nachrichten, Connaissance des Temps en
Memoirs of the Royal Astronomical Society. Voor wat de primaire triangulatiepunten betreft wordt in al deze tijdschriften steeds
verwezen naar de autoriteit/persoon die de laatst geverifieerde geografische positie berekende en publiceerde.
4 Jacob Swart was lector wis- en zeevaartkunde en van 1832 tot 1858 "belast met beheer en bewaring van 's Rijks zee-instru
menten". Op 1 januari 1858 werd F. Kaiser benoemd tot Verificateur van 's Rijks zee-instrumenten en vervolgens werden alle
zee-instrumenten door hem, in Leiden aangekocht en geijkt.
61
