Toelichting op tabel 2: Geo- en hydro kaart geografische- en hydro grafische overheidskaarten Bij een vuurtoren, lichtschip of -baken aanwezig vanaf.... JS gevolgd door een nummer genoemd in de "Vuren- en lichtenlijst" van Jacob Swart onder het nummer achter JS Kolom 2: De Britse hydrografische kaarten werden uitgegeven als British Admiralty Charts (BA kaarten). P.P. King (1791-1856) is een bekend geworden Brits hydrograaf, die jarenlang in de wateren rond Australië opnemingswerkzaamheden uitgevoerd heeft. De bij Brits-Guyana genoemde nederzettingen waren van oorsprong Nederlandse forten, Berbice met Fort St. Andries en Nieuw A'dam, Essequibo met Fort Zeelandia en Demerara nabij Georgetown met Fort Willem-Frederik. Berbice JS no 48 en 49, Demerara JS no 46 en 47 (afb. 2). S. R.H. Schomburgk (1804-1865), hij con strueerde in opdracht van de Britse overheid de eerste driehoekskaarten van Brits-Guyana. O. Capt. Richard Owen (1804-1892), Brits hydrograaf, zijn kaart: Great Bahama Bank (1839) Kolom 3: De Franse hydrografische kaarten werden uitgegeven door het "Dépot des cartes de la Marine". Een Franse hydrograaf voor het Verre-Oosten, de Indische Archipel en Australië was Vincedon C.A. Vincedon-Dumoulin (1811- 1858), hier van belang is zijn Carte de I 'Archipel Solo en Plan de la rade de Soog (ile Solo), (1839) vanwege de Nederlandse rijks grens met de Spanjaarden. Tardy L.F.M. Tardy de Montravel (1811- 1864), deze hydrograaf heeft ondermeer met zijn vakgenoot K. C.P. de Kerhallet 1809- 1863) de voor de Surinaamse rijksgrenzen belangrijke: Carte réduit des Cötes des Guyanas.... (drie delen, 1846, 1852 en 1863) geconstrueerd. Deze hydrografische metingen werden weer chronometrisch met die van Nederlands- en Brits-Guyana gekoppeld. Van belang voor Nederlands-Britse grenzen van Nieuw-Guinea en de vaarweg door de Torrestraat is Tardy's kaart van Fort Dubus en de Tritonbaai 1845, kaart 1081). Kolom 4: Melvill P. Melvill van Carnbee (1816-1856), hij was marineofficier/hydrograaf die in de Oost, evenals zijn collega's J. van Gogh (1817-1885) en Gregory F.A.A. Gregory (1814-1891), trigonometrische kaarten construeerden waarop de rijksgrenzen met de Britten en met de Spanjaarden afgeba kend werden. Het in de tabel 2 genoemde licht nabij Anjer kan aangemerkt worden als de start van de kustver- lichting in Nederlands Oost-Indië. De totale vernieling van de vuurtoren van het vierde punt in 1883 is te zien in de documentaire "Krakatoa: Vulcano of destruction" (2007). Müller dr Salomon Muller (1804-1864), Kaart van de Z-Wkust van Nieuw-Guinea volgens opnemingen Zr.Ms. Dourga, Triton Siren en Postillion 1826-1835. (1840) J. Vos (1817-1884) heeft de hydrografische Kaart van Nederlandsch-Guyana (1845) geconstrueerd. In 1847 is in de Surinamerivier een nieuwe betonning gelegd.6 Kolom 5: De voor de Spaanse overheid werkende hydrograaf M. A. Malaspina (1754-1810), hij relateerde zijn, als British Admiralty kaart uitgegeven Plan of the Bay of Manilla (1798), aan de kathedraal van Manilla als primair triangulatiepunt. Hij was tijdens zijn hydrografische wereldreizen in 1783 en in 1792 in Manilla voor opnames. De Deense hydrograaf C.C. Zahrtmann (1793- 1853) heeft in de periodes 1825-1826 en 1833- 1834 zijn reizen door West-Indië (chronome trisch) gekoppeld aan de sterrenwacht van Altona en daarmee aan die van Greenwich en alle overige Europese, nationale sterren wachten.7 Tevens koppelde hij, chronome trisch, de Nederlandse-Antillen met Europa.8 Het Venuzuelaanse licht van Maracaïbo werd in werking gesteld op 9 april 1840. Zie verder JS 40 t/m 42. De Spaanse lichten op Cuba werden vrijwel gelijktijdig opgericht, zie JS 17 t/m 25 (afb. 3). 65 6 D. Bijl de Vroe, Nieuwe betonning in de monding der Surinamerivier, in: Tindal en Swart (1847) 683-685 7 J.L. Tiarks, Lagenunterschiede zwischen Altona, Bremen, Helgoland und Greenwich durch Chronometer bestimmt, in: Astronomische Nachrichten 5 (1827) 225-228. Meer over Zahrtmann in DHC (dec. 2006)121 8 Zahrtmann's chronometereizen en zijn berekeningen zijn terug te vinden in Astronomische Nachrichten.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

De Hollandse Cirkel (DHC) | 2009 | | pagina 27