In 1942 kwam de Mark IXA in productie met
de mogelijkheid 60 schoten in 2 minuten te
verrichten, terwijl de waarnemer het hemelli
chaam met het midden van de bel bleef volgen.
Deze handeling was veel eenvoudiger en had
een beter resultaat van de gemeten hoogte tot
gevolg. Daarna werd bij de verdere ontwikke
ling van het toestel het aflezen van het horloge
overbodig gemaakt door aanbrengen van een
automatische klok, gekoppeld aan het telwerk.
Zowel in de impressie van Viruly als in het
verhaal van Hans Kok is sprake van het ge
bruik van latere versies van de Mark IX. In het
begin van de oorlog zal de militaire navigator
figuurlijk een gat in de lucht hebben ge
sprongen bij een afwijking onder de 5 km bij
het gebruik van een Mark IX, terwijl dit door
Viruly 5 a 10 jaar later al normaal gevonden
werd, mede door deze ontwikkeling van betere
bubble sextanten.
In de zeevaart heeft het instrument geen
toepassing gevonden vanwege de onnauwkeu-
Manual of
CELESTIAL NAVIGATION
Afb. 3. Titelpagina 'Manual of Celestal
Navigation(3e druk, 1942)
righeid. Toch vind ik in de handleiding uit
1942 voor zeevarenden, waaruit afbeelding 1
komt, een correctietabel voor horizontale
parallax speciaal voor bubble sextanten. De
duikboten hebben echter een periscoopsextant
aan boord gehad, die ook voorzien was van het
bubble-systeem als automatische horizon,
misschien dat de tabel hiervoor bedoeld was.
Uit het voorgaande blijkt dat, al hebben
landmeten en navigeren dezelfde wortels, het
toch twee aparte werelden zijn om te beleven.
-
Afb. 4. Correctietabel voor horizontale
palallax voor bubble sextanten hieruit
■fr r
ARTHUR A. AGETON
Commander, United States Navy
Head of the Navigation Division
of the Department of Seamanship and Navigation
U. S. Naval Academy
THIRD PRINTING
NEW YORK
D. VAN NOSTRAND COMPANY, kit
SSO FOURTH AVENUE
BUBBLE SEXTANT
CORRECTIONS TO OBSERVED ALTHTDB OK SUN. STARS, AND
MOON
Sub
04»
Hot. IVbUm
Obt
I tor. Vknllix
A1L
Stat
M"
58"
60'
All.
54'
56'
Vf
f>
-a
5 1
4 46
447
+49
+61
46
+37
+38
48)
+41
7
7
6 0
47
SI
47
35
37
40
8
6
6.1
46
46
50
52
48
38
;io
9
7 0
46
so
52
49
35
36
37
30
10
2
7 1
47
49
SI
S3
SO
34
36
37
38
11
_5
B 0
+47
+40
+61
53
51
+33
+34
+.V)
37
13
S
B 1
41
40
11
52
83
34
35
30
13
4
9.0
46
ail
12
54
88
33
34
35
14
i
9 1
46
SO
S3
54
54
31
33
34
35
li
10
48
w
S3
64
16
30
32
83
34
16
-3
11
148
+S0
+sa
+S4
36
+30
+3!
+32
+33
1T
13
49
so
S3
Si
ST
30
32
13
1
13
49
SI
S3
S4
38
29
30
31
19
a
14
49
St
S3
Si
SO
27
23
20
30
a
IS
4»
_si
S3
54
BO
27
2S
20
30
23
■i
16
449
+61
+33
+54
SI
t-27
+28
4 20
34
-3
17
49
SI
52
54
83
26
23
27
28
as
3
16
<6
60
62
54
63
25
26
27
28
2
19
*8
50
12
54
(U
•a
24
25
26
90
3
46
SO
S3
54
65
•a
23
24
23
32
a
31
+46
+M
+sa
+54
60
+33
22
+33
+2»
Si
-3
23
45
S3
53
07
21
72
22
23
36
23
4»
49
11
S3
68
31
22
23
38
1
34
47
49
11
S3
00
19
21
21
40
1
35
47
4»
51
52
79
1$
10
20
41
1
36
+47
+48
+50
+53
71
17
18
10
19
60
1
27
46
48
SO
52
72
16
17
18
IB
M
28
46
46
50
SI
73
10
16
17
17
ta
1
29
46
47
49
51
74
15
15
in
IB
1
SO
45
47
49
W
75
14
14
16
16
70
- i
31
4 41
+46
+4»
+50
70
13
+13
14
14
71
33
44
46
48
49
77
12
12
18
13
0
44
40
47
49
78
11
12
12
12
SS
0
St
43
46
46
79
10
11
11
It
Vi
as
<3
44
46
43
9
10
to
10
36
+42
+44
+44
+47'
«1
+8
+9
+0
9
S7
43
44
45
47
S3
6
8
R
38
41
43
45
46
83
7
7
7
7
3»
41
42
44
46
84
9
a
0
6
40
4»
43
43
«5
AS
5
6
5
5
41
+40
+41
+43
+44
OA
+4
4
44
+4
43
89
42
44
87
a
3
3
3
43
89
40
42
43
2
2
2
2
38
39
41
43
1
1
1
1
l".
+87
+40
42
90
0
0
0
0
NiJt*uTtii» l»
htonoi
BuC la tunl lot allUodi* tOMiUml uo ibe
Hintou.
uturn;
1
1
90 STATC STREET
BOSTON, i
5
M
94
