ik acht dit voldoende om te doen zien, hoe het
instrumentje gebruikt moet worden. Die herlei
ding is toepasselijk op alle figuren, zelfs op die
van een min of meer ronden vorm, wijl men de
kromme lijnen kan beschouwen als uit een
groot aantal gebroken regte lijntjes bestaande."
"1Den vierhoek abcd te herleiden tot eenen
driehoek, daarbij stellende dat de transforma
teur voor ons ligt als in figuur 66 is afgebeeld."
Fïg. 67.
Afb. 5. Figuur 67 uit Barenbroek, 1867
"Na het beweegbare liniaal met het knopje K
geschoven te hebben in de rigting van het vaste
liniaal, zóódanig, dat het stiftje a 'vat in de
opening bzal men de zijde MO van het
beweegbare liniaal langs de lijn ab en hare
verlenging van den vierhoek leggen en wel in
dier voege, dat het punt M komt te liggen op
het punt b
"Wanneer men nu tegen het vaste liniaal van
het instrument b.v. eenen driehoek legt en
zorgt, dat MO tegen de lijn ab en hare verlen
ging blijft, draaije men, alweder met het knopje
K, het beweegbare liniaal naar het punt d van
den vierhoek. Bij deze beweging moet M op
het punt b blijven, waardoor MO over de
punten b end komt te liggen."
"Men steunt nu den tegen het instrument aan-
gebragten driehoek en verschuive daarlangs
regtswaarts het geheele instrument zóólang, tot
MO het punt c van den vierhoek ontmoet. In
dien stand steunt men het instrument, opdat het
zich nu niet meer bewege."
"Het punt M zal nu in 't verlengde van ab
liggen. Daar ter plaatse stelt men een punt en
trekt dan de lijn <r/B."
"De vierhoek abcd is nu gedecomposeerd in
eenen driehoek adB van gelijken inhoud."
Omdat deze bewerking niet zo eenvoudig is
voor te stellen heb ik het proces in enkele fases
laten fotograferen. Omdat het punt M slechts
een "fijne insnijding in den kant van het
beweegbare liniaal" is, heb ik op mijn instru
mentje dit punt met een klein wit driehoekig
plakkertje gepoogd zichtbaar te maken
(afb. 6-10).
Afb. 6. Het begin van de transformatie van
vierhoek abcd
Afb. 7. We schuiven het instrument zo ver op,
dat punt M op punt b komt te liggen.
Afb. 8. We draaien de beweegbare liniaal naar
het punt d van de vierhoek, zodat MO over de
punten b en d komt te liggen.
97
