Ook in het boek "De Hypothecaire en Kadastrale Boekhouding en die der Schepen en Vaartuigen in Nederland", Tweede Deel, door A. Soutendijk, komt in de 2C'° geheel omgewerkte en veel vermeerderde druk door J. Mulder, uitgegeven te Tiel in 1916, het instrumentje voor. Bij het hoofdstuk: "De berekening van de grootte der perceelen" staat onderaan op blz. 488: "Dat transformeeren der figuren tot vier- of drie hoeken geschiedt met behulp van een paar teeken-driehoeken, of wat nog meer aanbeveling verdient door middel van een transformateur, een instrumentje, expresselijk daarvoor vervaardigd. Het transformeeren wordt daardoor zeer ver eenvoudigd, daar men niet zoovele hulplijnen en -punten op de kaart in potlood behoeft aan te teekenen, en in 't algemeen niet zooveel gelegen heid heeft zich te vergissen. Eene beschrijving van den transformateur zullen we hier niet geven, daar men die kan vinden in de meeste leerboeken der geodesie." Ook in dit boek van Soutendijk is vanaf blz. 570 opgenomen een "Chronologische Lijst van in de Periodieke Woordenboeken voor komende volgnommers, waarbij beslissingen, enz. zijn vermeld, het Kadaster betreffende en hier het meest toepasselijk." En daar vond ik uiteindelijk op blz. 580 een verwijzing naar het Periodiek Woordenboek, deel 1uit 1867, No. 5085, met als korte inhoud: "De Trans formateur, ten gebruike bij het berekenen der inhoudsgrootte van perceelen aanbevolen". Zie hiervoor verder bij voetnoot 2 op blz. 95. Slotopmerkingen. Al jaren ben ik in het bezit van een boekwerkje met de titel "Instruction sur l'usage du Calcula- teur-Rapporteur de Gelinsky, perfectionné par Dasnoy, Géomètre du Cadastre, inventeur du Cathétographe, de l'Additionneuse a clavier, etc."7 Het boekje is uitgegeven in Arlon, in België, een jaartal is helaas niet vermeld. Het Fa Qo Afb. 18. Calculateur-rapporteur Planche 1 Lii I I LITT t-t-T 7 Ik hoop dat er onder de lezers misschien iemand is die óf het instrument van Gelinsky, óf de verbeterde versie van Dasnoy kent, en mij daarover meer informatie kan verschaffen, óf dat iemand in staat is voor mij de Franstalige handleiding in het Nederlands te vertalen. 103

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

De Hollandse Cirkel (DHC) | 2009 | | pagina 29