Afb. 6. Kilometerpaal van de
's-Gravenweg, nu in Oudheid
kamer Nieuwerkerk aan den
IJssel (foto Mieke den Boer-Snoei)
Gietijzeren kilometerpalen
Kilometerpalen zijn niet alleen voor beschrij
vende plaatsbepalingen langs lijninfrastruc-
turen en voor wegbeheerskaarten, maar ook
voor topografische kaarten relevante terreinob
jecten. De Nieuwsbrief van de vereniging tot
Behoud van Oud-, Groen- en Leefbaar Voor
schoten van juni 2009 bevat een artikel van
Flip Werner: 'De oude kilometerpalen langs de
Vliet'. Hij spoorde in het Nederlands Instituut
voor Militaire Flistorie op dat de alleen in
Zuid-Holland geplaatste gietijzeren palen
voorkomen in de catalogus van 1870 van de
ijzergieterij 'De Prins van Oranje' te 's-Graven-
hage. De palen langs de Vliet werden in 1893
geplaatst in opdracht van de provincie. "In een
brief van 2 november 1893 schrijft de Hoofd
ingenieur van de Provinciale Waterstaat aan de
Generale Staf van de Landmacht 'dat het werk
zover is gevorderd, dat het zonder bezwaar op
de kaart kan worden ingetekendis een hier
vermeldenswaardig citaat (NA, Archief KL,
Generale Staf, inv.nr. 143).
Zoals de auteur ook noemt bezit de
Oudheidkamer van de Historische Vereniging
Nieuwerkerk aan den IJssel net zo'n paal van
de 's-Gravenweg tussen Rotterdam en Gouda.
Adri den Boer
Ferrariskaart: tentoonstelling en atlas
De beroemde handgetekende Ferrariskaart, de
eerste topografische atlas van België, is recent
in atlasvorm uitgegeven. Onder leiding van
Joseph-Jean-Franijois graaf de Ferraris (1726-
1814) werd in de achttiende eeuw voor het
eerst een atlas van België gemaakt. Van 1771
tot 1778 werd het grondgebied van het huidige
België in kaart gebracht, dit op een gedetail
leerde schaal van 1:11.520. Op 10 december
1777 overhandigde Ferraris 275 met de hand
getekende en ingekleurde topografische
kaarten aan keizer Jozef II. De kaarten waren
vergezeld van twaalf volumes historisch,
geografisch, economisch en militair commen
taar. De handgetekende kaart was bestemd
voor de keizer en zijn kabinet. Hij kreeg dan
A fb. 7. De grote Atlas Ferraris, de eerste atlas
van België
T' i -
C1L tLfcj.ll ATM* Vrtftliiwil i i s
T lm» I O» tn .V
114